ଇଞ୍ଜିନିୟରରୁ ରାପର୍ ପରେ କାଠମାଣ୍ଡୁର ମେୟର ; ନେପାଳ ଜେନ-ଜିଙ୍କ ଫେଭରିଟ୍, କିଏ ଏହି ବାଲନ୍ ଶାହ

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ:  ନେପାଳ ପାଇଁ କାଳ ସଜିଲା ସୋସିଆଲ୍ ମିଡିଆ। ଭୁସୁଡ଼ିଗଲା ସରକାର।  ଜେନ୍-ଜି ଆନ୍ଦୋଳନ କେପି ଓଲିଙ୍କୁ ଗାଦିଚ୍ୟୁତ୍ କରିଛି । ପ୍ରଦର୍ଶନକାରୀ ନେପାଳ ସଂସଦଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟରେ ନିଆଁ ଲଗାଇଛନ୍ତି। ନେପାଳ ରାଜନୈତିକ ଅସ୍ଥିରତା ଦେଇ ଗତି କରୁଛି। ଏହି ଅସ୍ଥିରତାର କେନ୍ଦ୍ରରେ ଏବେ ଏକ ନୂଆ ନାଁ ଉଭା ହୋଇଛି, ସେ ହେଉଛନ୍ତି ବାଲନ୍ ଶାହ । ଏବେ ସେ କାଠମାଣ୍ଡୁ ମହାନଗର ପାଳିକାର ମେୟର । ତାଙ୍କୁ ଏବେ ଏକ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଜାତୀୟ ନେତା ଭାବରେ ଦେଖାଯାଉଛି । ଏବେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠୁଛି ଯେ ବାଲନ ଶାହ କିଏ, ତାଙ୍କର ପୃଷ୍ଠଭୂମି କ'ଣ । ଏତେ ଲୋକପ୍ରିୟ ହେଲେ କିପରି?

ନେପାଳ ରାଜନୀତିରେ ବାଲେନ ଶାହ ... ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଚେହେରା । ସେ  ଯୁବଗୋଷ୍ଠୀଙ୍କ ପ୍ରେରଣା । ଯୁବଗୋଷ୍ଠୀ ପରିବର୍ତ୍ତନର ଏକ ବଡ଼ ସୂତ୍ର ବୋଲି ସେ ଯେଉଁ ନାରା ଦେଇଥିଲେ ତାହା ସତ ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇଛି । ଓଲି ସରକାର ବିରୋଧରେ ଜେନ୍ ଜି ସ୍ୱର ନେଇଛି ବିସ୍ଫୋରକ ରୂପ ।  ଆକ୍ରମଣ... ହିଂସାତ୍ମକ ବିଦ୍ରୋହ... ଉତ୍ତେଜନା... ନେପାଳର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଓ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ଗାଦିଚ୍ୟୁତ । ହିଂସା ବଢିବା ପରେ ବାଲନ ଫେସବୁକ ପୋଷ୍ଟରେ ବିକ୍ଷୋଭକାରୀଙ୍କୁ ଶାନ୍ତି ବଜାୟ ପାଇଁ ଅପିଲ୍ କହିଥିଲେ । କହିଥିଲେ, ଜାତୀୟ ସମ୍ପତ୍ତି ନଷ୍ଟ, ଆମର ସାମୂହିକ କ୍ଷତି । ଏବେ ଆମେ ସମସ୍ତେ ସଂଯମତା ରଖିବା ଦରକାର। ଏବେ ଠାରୁ ଆମ ପିଢ଼ି ଦେଶର ନେତୃତ୍ୱ ନେବେ।”

୨୭ ଏପ୍ରିଲ ୧୯୯୦ରେ କାଠମାଣ୍ଡୁର ନରଦେବୀରେ ବାଲନଙ୍କ ଜନ୍ମ । ତାଙ୍କ ବାପା ରାମ ନାରାୟଣ ଶାହ ଜଣେ ଡାକ୍ତର ଥିଲେ। ବାଲନ କର୍ଣ୍ଣାଟକରେ ସିଭିଲ୍ ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂରେ ସ୍ନାତକ ଏବଂ ଷ୍ଟ୍ରକ୍ଚରାଲ୍ ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂରେ ସ୍ନାତକୋତ୍ତର ଡିଗ୍ରୀ ହାସଲ କରିଛନ୍ତି । ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀ ସାବିନା କାଫଲେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି । ତେବେ ବାଲନ୍ ଶାହଙ୍କ ଅତୀତ କିଛି ବୟାନକୁ ଭାରତ ପ୍ରତି ଏକ ଉପହାସ କୁହାଯାଇପାରେ । ଥରେ ସେ ନେପାଳ ସରକାରଙ୍କୁ 'ଭାରତର ଦାସ' ବୋଲି କହିଥିଲେ । ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ସେ କାଠମାଣ୍ଡୁରେ 'ଆଦିପୁରୁଷ' ଉପରେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଲଗାଇଥିଲେ । ସିନେମାରେ ସୀତା ମାତାଙ୍କୁ ନେପାଳ ବଦଳରେ ଭାରତର ଝିଅ କୁହାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ବାଲନ୍ ମାଆ ସୀତାଙ୍କୁ ନେପାଳର ଝିଅ ବୋଲି କହିଥିଲେ ।

ନେପାଳର ରାଜନୀତିରେ ବାଲନ୍ ଶାହଙ୍କ ଉତ୍ଥାନ କୌଣସି ଫିଲ୍ମ କାହାଣୀଠାରୁ କମ୍ ନୁହେଁ । ପେଶାରେ ଜଣେ ସିଭିଲ୍ ଇଞ୍ଜିନିୟର କିନ୍ତୁ ସେ ରାପର୍ ଭାବେ ଅନେକ ନାଁ କରିଛନ୍ତି । ତା' ପରେ ରାଜନୀତିରେ ପ୍ରବେଶ କରିଥିଲେ । ସେ ପରେ ନେପାଳର ରାଜଧାନୀ କାଠମାଣ୍ଡୁର ମେୟର ନିର୍ବାଚନରେ ବିଜୟୀ ହୋଇଥିଲେ । ସେ ପ୍ରାୟତଃ ଯୁବପିଢ଼ିଙ୍କ ସ୍ୱର ଉଠାଇଥାନ୍ତି । 2022ରେ, ବାଲନ କାଠମାଣ୍ଡୁ ମେଟ୍ରୋପଲିଟାନ୍ ସିଟିର ମେୟର ପାଇଁ ସ୍ୱାଧୀନ ପ୍ରାର୍ଥୀ ଭାବରେ ନିର୍ବାଚନ ଲଢ଼ିଥିଲେ । 61,000ରୁ ଅଧିକ ଭୋଟ ସହିତ ଏକ ଐତିହାସିକ ବିଜୟ ହାସଲ କରିଥିଲେ । କାଠମାଣ୍ଡୁର ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି ଚାଲିଥିବା ଆବର୍ଜନା ସଙ୍କଟକୁ ସମାଧାନ କରିବାକୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରାଥମିକତା ଦେଇଥିଲେ । କଳା ବ୍ଲେଜର ଉପରେ ନେପାଳ ପତାକା ପିନ୍ଧିଥିବା ତାଙ୍କ ଫଟୋ ତାଙ୍କର ପରିଚୟ ପାଲଟିଥିଲା ।

ରାଜନୀତିରେ ଯୋଗଦେବା ପୂର୍ବରୁ, ବାଲନ୍ ଜଣେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ରାପର୍ ଥିଲେ । ସେ ନିଜର ଗୀତ ଓ ସଂଗୀତ ମାଧ୍ୟମରେ ଦେଶର ଗରିବୀ, ବିକାଶ ଓ ରାଜନୀତିକ ଦୁର୍ନୀତି ପ୍ରସଙ୍ଗ ସମସ୍ତଙ୍କ ସାମ୍ନାକୁ ଆସୁଥିଲେ । ତାଙ୍କ ଗୀତ, ବିଶେଷ କରି ‘ବଳିଦାନ’କୁ ୟୁଟ୍ୟୁବରେ ୭ ମିଲିୟନ ଲୋକ ଦେଖିଥିଲେ । ଦେଶର ଚିରାଚରିତ ରାଜନୀତି ଦ୍ୱାରା ହତାଶ ହୋଇ ପଡ଼ିଥିବା ଯୁବଗୋଷ୍ଠୀ ଏହା ଦ୍ୱାରା ଅନୁପ୍ରାଣିତ ହୋଇଥିଲେ । ତାଙ୍କ ଲୁକ୍ ସମସ୍ତଙ୍କ ଠାରୁ ତାଙ୍କୁ ଭିନ୍ନ କରୁଥିଲା । ଗୋଟିଏ କଳା ରଙ୍ଗର ବ୍ଲେଜର, ଜିନ୍ସ, ଚାରି କୋଣିଆ ସନଗ୍ଲାସ ଓ କାନ୍ଧରେ ନେପାଳୀ ପତାକା ତାଙ୍କ ପରିଚୟ । ଯେତେବେଳେ ବି ଦେଶର ପତାକାକୁ ସେ ଅପମାନିତ କରୁଥିବା ଅଭିଯୋଗ କରାଯାଉଥିଲା ସେତେବେଳେ ତାଙ୍କ ଲୋକପ୍ରିୟତା ଆହୁରି ବଢ଼ୁଥିଲା । ଏମିତି ନେପାଳରେ ନିଜର ଦବଦବା ଜାହିର କରିଥିଲେ।