ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ ୨୫।୧୧; ଦେଶ ଆଜି ଜଣେ ମହାନ ତାରକାଙ୍କୁ ହରାଇଛି। ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଜଗତରେ ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଛାପ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିବା ଧର୍ମେନ୍ଦ୍ର ଦୁନିଆକୁ ଅଲବିଦା କହିଛନ୍ତି । ୨୪ ନଭେମ୍ବର ୮୯ ବର୍ଷ ବୟସରେ ମୁମ୍ବାଇରେ ଶେଷ ନିଶ୍ୱାସ ତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ। ଧର୍ମେନ୍ଦ୍ର କେବଳ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଶିଳ୍ପରେ ବଡ଼ ସଫଳତା ପାଇନଥିଲେ, ବରଂ ରାଜନୀତିରେ ମଧ୍ୟ ସ୍ଥାନ ହାସଲ କରିଥିଲେ। ୨୦୦୪ ରୁ ୨୦୦୯ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଭାରତୀୟ ଜନତା ପାର୍ଟି ଟିକେଟରେ ଲୋକସଭା ସାଂସଦ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ। ଏସବୁ ମଧ୍ୟରେ, ସେ ତାଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନ ପାଇଁ ଚର୍ଚ୍ଚାରେ ରହିଥିଲେ। ସେ ଦୁଇଥର ବିବାହ କରିଥିଲେ, ପ୍ରଥମେ ପ୍ରକାଶ କୌରଙ୍କୁ ଏବଂ ଦ୍ୱିତୀୟରେ ଅଭିନେତ୍ରୀ ହେମା ମାଳିନୀଙ୍କୁ। ଏବେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠୁଛି ତାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ସାଂସଦ ପେନସନ କିଏ ପାଇବେ । କେଉଁ ପତ୍ନୀଙ୍କର ପେନସନ ଉପରେ ଆଇନଗତ ଅଧିକାର ରହିବ ।

ପେନସନ ନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ, ଜଣେ ପୂର୍ବତନ ସାଂସଦଙ୍କ ପେନସନ କେବଳ ସେହି ପତ୍ନୀଙ୍କୁ ମିଳିବ, ଯାହାଙ୍କ ବିବାହ ଆଇନଗତ ଭାବରେ ବୈଧ। ଧର୍ମେନ୍ଦ୍ରଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପରିସ୍ଥିତି କିଛିଟା ଭିନ୍ନ ରହିଛି। କାରଣ ସେ ତାଙ୍କ ପ୍ରଥମ ପତ୍ନୀ ପ୍ରକାଶ କୌରଙ୍କୁ ଛାଡପତ୍ର ନ ଦେଇ ହେମା ମାଳିନୀଙ୍କୁ ଦ୍ୱିତୀୟ ବିବାହ କରିଥିଲେ। ତାଙ୍କ ଉଭୟ ପତ୍ନୀ ଏବେ ବି ଜୀବିତ ଅଛନ୍ତି। ଏବେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠୁଛି ଯେ ଆଇନ କେଉଁ ପତ୍ନୀଙ୍କୁ ବୈଧ ବୋଲି ବିବେଚନା କରିବ।

ପେନସନ ପାଇଁ କିଏ ହକଦାର?

ହିନ୍ଦୁ ବିବାହ ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ, ପ୍ରଥମ ପତ୍ନୀ ଜୀବିତ ଥିବା ବେଳେ ଏବଂ ତାଙ୍କୁ ଛାଡପତ୍ର ନ ଦେଇ ଦ୍ୱିତୀୟ ବିବାହ କରିବା ଅବୈଧ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ତେଣୁ, ଏପରି ବିବାହ ଆଇନଗତ ଭାବରେ ବୈଧ ନୁହେଁ। ତେଣୁ, ତାଙ୍କର ପ୍ରଥମ ପତ୍ନୀ ପ୍ରକାଶ କୌର ହିଁ ଧର୍ମେନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ପେନସନ ପାଇବାକୁ ହକଦାର ହେବେ। ଉଭୟ ବିବାହ ସାମାଜିକ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣୀୟ ହୋଇପାରେ। କିନ୍ତୁ ପ୍ରଥମ ବିବାହ ଆଇନଗତ ଭାବରେ ବୈଧ।

ସାଂସଦ ପେନସନକୁ ପରିଚାଳନା କରୁଥିବା CCS (କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ସିଭିଲ୍ ସର୍ଭିସେସ୍) ନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ ଯଦି ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଦୁଇଟି ଆଇନଗତ ପତ୍ନୀ ଥାଆନ୍ତି, ତେବେ ପେନସନ ସମାନ ଭାବରେ ବଣ୍ଟାଯାଏ। ଏହି ନିୟମ ଧର୍ମେନ୍ଦ୍ରଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରଯୁଜ୍ୟ ନୁହେଁ, କାରଣ ତାଙ୍କର ଦ୍ୱିତୀୟ ବିବାହ ଆଇନଗତ ଭାବରେ ନୁହେଁ। ପ୍ରଥମ ବିବାହ ହିନ୍ଦୁ ବିବାହ ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ଛାଡପତ୍ର ହୋଇନଥିଲା, ତେଣୁ କେବଳ ପ୍ରକାଶ କୌରଙ୍କର ପୂର୍ଣ୍ଣ ପେନସନ ଅଧିକାର ରହିବେ।