ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ ୧୩।୦୩: ଖୁବଶୀଘ୍ର ବଜାରକୁ ଆସିବ ନୂଆ ୧୦୦ ଏବଂ ୨୦୦ ଟଙ୍କିଆ ନୋଟ୍ । ଏନେଇ ଘୋଷଣା କରିଛି ଆରବିଆଇ ।  କିନ୍ତୁ ପୁରୁଣା ନୋଟ୍ ଗୁଡ଼ିକୁ କ’ଣ କରନ୍ତି ସରକାର, ଯାହା ପୂର୍ବରୁ ଅଚଳ କରାଯାଇଛି? ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା... 

ବିମୁଦ୍ରୀକରଣ ସମୟରେ ପୁରୁଣା ନୋଟ୍ ବନ୍ଦ ହୁଏ । ଲୋକମାନେ ନୋଟ୍କୁ ବଦଳାଇବା ପାଇଁ ବ୍ୟାଙ୍କକୁ ଯାଆନ୍ତି ଏବଂ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକ ଏହି ନୋଟଗୁଡ଼ିକୁ RBI କାର୍ଯ୍ୟାଳୟକୁ ପଠାନ୍ତି । ଆଉ RBI ଏହି ନୋଟଗୁଡ଼ିକୁ ଏପରି ଭାବରେ ନଷ୍ଟ କରେ ଯେ କେହି ଏହାର ଅପବ୍ୟବହାର କରିପାରିବେନି । ପୂର୍ବରୁ ଏହି ନୋଟଗୁଡ଼ିକ ପୋଡ଼ିଦିଆ ଯାଉଥିଲା । 

କିନ୍ତୁ ଏବେ RBI ପ୍ରଥମେ ଏହି ନୋଟଗୁଡ଼ିକୁ ଯାଞ୍ଚ କରେ । ପରୀକ୍ଷା କରେ କି ଏହା ଅସଲି କି ନକଲି। ନୋଟଗୁଡ଼ିକୁ ମେସିନ୍ ଦ୍ୱାରା ଯାଞ୍ଚ କରାଯାଏ। ଏହି ମେସିନଗୁଡ଼ିକ ଘଣ୍ଟାକୁ ଏକକାଳୀନ ୬୦ ହଜାର ନୋଟ୍ ଯାଞ୍ଚ କରେ । ନୋଟଗୁଡ଼ିକୁ ଯାଞ୍ଚ କରିବା ପରେ, ସେଗୁଡ଼ିକୁ ସତର୍କତାର ସହ ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ କରି ଚିରି ଦିଆଯାଏ। ଯାହା ଦ୍ୱାରା ପୁରୁଣା ନୋଟରୁ ନୂଆ ମୁଦ୍ରା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇପାରିବ । 

ତେବେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ମୂଲ୍ୟହୀନ ହୋଇ ଯାଇଥିବା ବଳକା ନୋଟଗୁଡ଼ିକୁ ଏପରି ଭାବରେ ନଷ୍ଟ କରିଦିଆଯାଏ ଯେ କେହି ସେଗୁଡ଼ିକରୁ ନୂଆ ନୋଟ୍ ତିଆରି କରିପାରିବେନି । କଟାଯାଉଥିବା ଅଳିଆ ନୋଟଗୁଡ଼ିକୁ ପଲ୍ପରେ ପରିଣତ କରାଯାଏ ଏବଂ ଏହି ପଲ୍ପରୁ ଇଟା ମଧ୍ୟ ତିଆରି କରାଯାଏ। ଯଦି ସେଠାରେ ବ୍ୟବହାର ନହୁଏ ତେବେ ଏହାକୁ ଅଳିଆ ଗଦାରେ ଫିଙ୍ଗି ଦିଆଯାଏ। 

ଏହାବ୍ୟତୀତ ପୁନଃଚକ୍ରିତ କାଗଜ କାରଖାନାଗୁଡ଼ିକୁ ଦିଆଯାଏ, ଯେଉଁଠାରୁ କାର୍ଡବୋର୍ଡ ଭଳି ଜିନିଷ ତିଆରି କରାଯାଏ। ୨୦୧୬ରେ ବିମୁଦ୍ରୀକରଣ ସମୟରେ ପୁରୁଣା ନୋଟଗୁଡ଼ିକୁ ଛିଣ୍ଡାଯାଇ ନଷ୍ଟ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହାପରେ RBI ଏହାକୁ କେରଳର ୱେଷ୍ଟର୍ଣ୍ଣ ଇଣ୍ଡିଆ ପ୍ଲାଏଉଡ୍ ନାମକ ଏକ କମ୍ପାନୀକୁ ବିକ୍ରି କରିଦେଲା। ସେତେବେଳେ ଏହି ନୋଟଗୁଡ଼ିକୁ ହାର୍ଡବୋର୍ଡ ତିଆରି କରିବା ପାଇଁ ପଲ୍ପ ସହିତ ମିଶ୍ରିତ କରାଯାଉଥିଲା।