ପୃଥିବୀରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇନି ସୁନା ! କେଉଁଠୁ ଆସିଲା ହଳଦିଆ ଧାତୁ ? ଦାମ୍‌ ଲକ୍ଷେ ପାର୍‌ ହେଲା କେମିତି...

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ ୧୦।୧୦: ସୁନା । ଏହାର ଚମକ କାହାକୁ ବା ପସନ୍ଦ ନୁହେଁ । ଏବେ ଦିନକୁ ଦିନ ବଢୁଛି ଏହାର ଡିମାଣ୍ଡ । ଯେଉଁଥିପାଇଁ ଦାମ୍‌ ହେଉଛି ଉପରମୁହାଁ । କିନ୍ତୁ ଜାଣନ୍ତି କି ସୁନା ପୃଥିବୀରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇନାହିଁ । ଶୁଣିଲେ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ଲାଗୁଥିବ ନିଶ୍ଚୟ, ଆଉ ଚିନ୍ତା କରୁଥିବେ ପୃଥିବୀରେ ନୁହେଁ ସୁନା କେଉଁଠୁ ଆସିଲା ? ଏହା କିପରି ପୃଥିବୀରେ ପହଞ୍ଚିଲା ? ମଣିଷ କିପରି ଏହାର ମୂଲ୍ୟକୁ ବୁଝିବା ଶିଖିଲା ? ବିଶ୍ୱ ଅର୍ଥନୀତି ପାଇଁ ଏତେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କାହିଁକି ? ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା...

ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ ସୁନା ପୃଥିବୀରେ ନୁହେଁ ବରଂ ମୃତ ତାରାମାନଙ୍କର ବିଶାଳ ବିସ୍ଫୋରଣରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲା । ଯାହାକୁ କୁହାଯାଏ ସୁପରନୋଭା । ପ୍ରାୟ ୪ ବିଲିୟନ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ପୃଥିବୀରେ ଏକ ଅସାଧାରଣ ଘଟଣା ଘଟିଥିଲା। ମହାକାଶରୁ ଏକ ବିଶାଳ ଉଲ୍କାପାତ ପୃଥିବୀର ଉପର ସ୍ତରଗୁଡ଼ିକରେ ମାଡ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ଉଲ୍କାପାତ ସହିତ ସୁନା ମଧ୍ୟ ପୃଥିବୀରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲା ଏବଂ ଗ୍ରହ ମାଡ଼ ଯୋଗୁଁ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ଉତ୍ଥାନ ଯୋଗୁଁ ଏହା ପୃଥିବୀର ଉପର ସ୍ତର, ଭୂତ୍ୱଳ ଏବଂ ଆବରଣ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପହଞ୍ଚିଥିଲା।

ଏହାବ୍ୟତୀତ ଭୂମିକମ୍ପ ଏବଂ ଆଗ୍ନେୟଗିରି ଭଳି ପ୍ରାକୃତିକ ଘଟଣା ମଧ୍ୟ ସୁନା ସୃଷ୍ଟିରେ ଅବଦାନ ରଖେ। ଭୂମିକମ୍ପ ସମୟରେ ଫଲ୍ଟ ରେଖା ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୁଏ । ଯାହା ଫଳରେ ଖଣିଜ ପଦାର୍ଥରେ ସୃଷ୍ଟି ଗରମ ପାଣି ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବାଷ୍ପ ଭାବରେ ଉପରକୁ ଉଠିଥାଏ । ଆଉ ପଥର ଉପରେ ସୁନା ଏବଂ କ୍ୱାର୍ଟଜର ପତଳା ସ୍ତର ଜମା ହୁଏ।

ଏବେ ପ୍ରଶ୍ନ ଆସୁଛି ମଣିଷ ଏହି ଧାତୁକୁ କିପରି ଚିହ୍ନିଲା ? ସୁନାର ସର୍ବୋତ୍ତମ ଗୁଣ ହେଉଛି ଏହା କେବେ କଳଙ୍କି ଲାଗେ ନାହିଁ । ଆଉ ଏହାର ଚମକ କେବେ ମଳିନ ହୁଏ ନାହିଁ । ହୁଏତ ଏହି କାରଣରୁ ମଣିଷ ଏହାକୁ ନଦୀ ବାଲି କିମ୍ବା ପଥର ମଧ୍ୟରେ ଚମକୁଥିବା ଦେଖି ତା ପ୍ରତି ଆକର୍ଷିତ ହୋଇଥିଲେ । ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ୱବିତଙ୍କ ଅନୁସାରେ ପ୍ରାୟ ୬ହଜାର ବର୍ଷ ପୂର୍ବରୁ ମଣିଷ ସୁନା ବ୍ୟବହାର କରିଆସୁଛି । ମିଶରୀୟ ସଭ୍ୟତା ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଅଳଙ୍କାର ଏବଂ ଧାର୍ମିକ ପ୍ରତୀକ ପାଇଁ ବହୁଳ ଭାବରେ ସୁନା ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲା।

ଭାରତରେ ମଧ୍ୟ ସୁନାର ଏକ ଲମ୍ବା ଇତିହାସ ଅଛି । ସିନ୍ଧୁ ସଭ୍ୟତାର ଖନନରୁ ସୁନା ମଣି ଏବଂ ଅଳଙ୍କାର ମିଳିଛି । ଧୀରେ ଧୀରେ ସୁନାର ବ୍ୟବହାର କେବଳ ସାଜସଜ୍ଜା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସୀମିତ ରହିଲାନି ଏହା ବାଣିଜ୍ୟ ଏବଂ ଅର୍ଥନୀତିର ମୂଳଦୁଆ ହୋଇଗଲା। ପ୍ରାୟ ୬୦୦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବରେ ଆଧୁନିକ ତୁର୍କୀର ଲିଡିଆନ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ପ୍ରଥମ ସୁନା ମୁଦ୍ରା ତିଆରି କରିଥିଲା। ମଧ୍ୟଯୁଗରେ ସୁନା ପାଇଁ ଇଚ୍ଛା ଏତେ ତୀବ୍ର ହୋଇଗଲା ଯେ ଏହା ବିଶ୍ୱର ମାନଚିତ୍ରକୁ ବଦଳାଇ ଦେଲା।