ରୁଷର ସାମରିକ ଘାଟିରୁ ଉଡ଼ିବ ଭାରତୀୟ ବିମାନଇତିହାସରେ ପ୍ରଥମ ଥର। ଦିଲ୍ଲୀ-ମସ୍କୋ ମଧ୍ୟରେ ବଡ଼ ଡିଲ୍। ଟେନସନରେ ଚୀନ ଏବଂପାକିସ୍ତାନ। ଭାରତରେ ଋଷ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭ୍ଲାଦିମିର ପୁଟିନ।ବିଶ୍ୱର ଦୁଇ ମହାଶକ୍ତି ଏକାଠି। ନୂଆଦିଲ୍ଲୀରେ ମୋଦି-ପୁଟିନ ବୈଠକ ଭାରତ-ରୁଷ ସାମରିକ ସମ୍ପର୍କକୁ ଆହୁରି ମଜବୁତ କରିବ। ସବୁଠୁ ବଡ଼ କଥା ହେଲା- ବହୁ ପ୍ରତିକ୍ଷୀତ RELOSକିମ୍ବା ଲଜିଷ୍ଟିକ୍ସ ଚୁକ୍ତିନାମାକୁ ମଞ୍ଚୁରି ଦେଇଛି ଋଷ। ଯାହାକୁ ନେଇ ଛାନିଆଁ ଭାରତ ବିରୋଧୀ ଶକ୍ତି।

ଭାରତ ଏବଂ ରୁଷ ମଧ୍ୟରେ ଘନିଷ୍ଠ ବନ୍ଧୁତା ବିଶ୍ୱରେ କାହାରିକୁ ବା ଅଛପା ନୁହେଁ।ପ୍ରତିରକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରୁ ଆରମ୍ଭ କରି କୂତନୈତିକ ସ୍ତର ଯାଏଁ,ଭାରତର ସଫଳତାରେ ରହିଛି ଋଷର ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ଏବଂ ଋଣନୀତିପୁଟିନଙ୍କ ଭାରତ ଗସ୍ତ ଅବସରରେ ଏହା ଉଭୟ ଦେଶ ପାଇଁ ଏକ ବଡ଼ ଉପହାର। RELOS ଚୁକ୍ତିନାମା ଐତିହାସିକ ନିଷ୍ପତ୍ତି। ରୁଷିଆ ସଂସଦର ନିମ୍ନ ସଦନ ଷ୍ଟେଟ୍ ଡୁମା, ଭାରତ ସହିତ ପାରସ୍ପରିକ ଲଜିଷ୍ଟିକ୍ ସମର୍ଥନ ବିନିମୟ (RELOS) ଚୁକ୍ତିନାମାକୁ ଅନୁମୋଦନ କରିଛି।

ଏବେ ଭାରତୀୟ ସୈନିକମାନେ ପୂର୍ବ ଅନୁମତି ବିନା ରୁଷିଆ ଆକାଶ ସୀମାରେ ଉଡ଼ିପାରିବେ। ରୁଷିଆ ସାମରିକ ଘାଟିରେ ଅବତରଣ କରିପାରିବେ। ଇନ୍ଧନ ଭର୍ତ୍ତି କରିପାରିବେ, ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଏବଂ ଗୋଳାବାରୁଦ ନେଇପାରିବେ ଏବଂ ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ପାଇଁ ରୁଷିଆ ବନ୍ଦରରେ ଜାହାଜ ଡକ୍ କରିପାରିବେ। ବଦଳରେ, ରୁଷିଆ ଭାରତରେ ସମାନ ସୁବିଧା ପାଇବ। ଏହି ଚୁକ୍ତିନାମାକୁ ରିସିପ୍ରୋକାଲ୍ ଏକ୍ସଚେଞ୍ଜ ଅଫ୍ ଲଜିଷ୍ଟିକ୍ସ ସପୋର୍ଟ ବା (RELOS) କୁହାଯାଏ।

ଏହାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ଭାରତ ଏବଂ ରୁଷର ସେନା ପରସ୍ପରର ସାମରିକ ଘାଟି, ବନ୍ଦର, ସୁବିଧା, ଲଜିଷ୍ଟିକ୍ସ ଏବଂ ଇନ୍ଧନ ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ମୁକ୍ତ। ଏଥିରେ ଲଜିଷ୍ଟିକାଲ୍ ସମର୍ଥନ, ସୈନ୍ୟ ଏବଂ ଜାହାଜ ପାଇଁ ସୁବିଧା, ମିଳିତ ଅଭ୍ୟାସ, ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ସହାୟତା ଏବଂ ମାନବୀୟ ସହାୟତା ସାମିଲ। ଏହି ଚୁକ୍ତିନାମା ଭାରତୀୟ ନୌସେନା ଏବଂ ବାୟୁସେନାକୁ ରୁଷ ସାମରିକ ବନ୍ଦର, ଏୟାରବେସ୍ ଏବଂ ଇନ୍ଧନ, ରାସନ୍, ସ୍ପେୟାର ପାର୍ଟସ୍, ମରାମତି ଇତ୍ୟାଦି ପାଇଁ ସୁବିଧା ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେବ। ସେହିପରି, ରୁଷ ସେନା ଭାରତୀୟ ବନ୍ଦର, ଡକ୍ ଏବଂ ସୁବିଧାରୁ ଲାଭ ପାଇବ, ଭାରତ ମହାସାଗର ଅଞ୍ଚଳରେ ଲଜିଷ୍ଟିକ୍ ସହାୟତା ଯୋଗାଇବ। ଏହି ଚୁକ୍ତି ଉଭୟ ଦେଶର ସାମରିକ ବାହିନୀକୁ ପାରସ୍ପରିକ ସହାୟତା ମାଧ୍ୟମରେ, ବିଶେଷକରି ମିଳିତ ଅଭ୍ୟାସ ଏବଂ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ସହାୟତାରେ ମଜବୁତ କରିବ।

ଡୁମା ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଏହି ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଚୁକ୍ତିନାମା ଉଭୟ ପକ୍ଷକୁ ଯୁଦ୍ଧଜାହାଜ ପରିଦର୍ଶନ ସମେତ ପରସ୍ପରରଆକାଶପଥ ଏବଂ ବନ୍ଦର ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ମଧ୍ୟ ଅନୁମତି ଦିଏ। ଏହାର ଅର୍ଥ ଏହାଭାରତକୁ ଆର୍କଟିକ୍ ଅଞ୍ଚଳରେ ପ୍ରବେଶ ପ୍ରଦାନ କରିବ, ଯେଉଁଠାରେ ରୁଷର ଏକ ବଡ଼ ଉପସ୍ଥିତି ଅଛି ଏବଂ ଅନେକ ସାମରିକ ସୁବିଧା ପରିଚାଳନା କରେ।

RELOS ପରି ଲଜିଷ୍ଟିକ୍ସ ଚୁକ୍ତିନାମା ଭାରତ ଏବଂ ରୁଷ ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଲାଭଦାୟକ। ଭାରତ ପାଇଁ, ଏହି ଚୁକ୍ତିନାମାକୁ କେବଳ ଏକ ଲଜିଷ୍ଟିକାଲ୍ ସମର୍ଥନ ନୁହେଁ ବରଂ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ରଣନୈତିକ ପଦକ୍ଷେପ ମଧ୍ୟ ବିବେଚନା କରାଯାଏ। IDSAର ଏକ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଏହା ଭାରତକୁ ଆର୍କଟିକରେ ଥିବା ରୁଷ ନୌସେନା ବନ୍ଦରଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରବେଶ ପ୍ରଦାନ କରିବ। ଭ୍ଲାଦିଭୋଷ୍ଟକରୁ ମୁରମାନସ୍କ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଉତ୍ତର ସମୁଦ୍ର ପଥରେ ଭାରତୀୟ ନୌସେନାର ଅଭିଜ୍ଞତାକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବ। ଏହା ମେରୁ ଅଞ୍ଚଳରେ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ କ୍ଷମତାକୁ ବିସ୍ତାର କରିବ। ଭାରତର ବୈଜ୍ଞାନିକ ମିଶନଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟ ଆଗେଇପାରିବ । ଆର୍କଟିକ୍ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏହି ପ୍ରବେଶ ଭାରତ ପାଇଁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ, କାରଣ ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ଏହାର ଉପସ୍ଥିତି ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସର୍ବନିମ୍ନ ରହିଛି।

ଭାରତୀୟ ସେନା ରୁଷରୁ କିଣାଯାଇଥିବା ସାମରିକ ଉପକରଣ, ଯେପରିକି ସୁଖୋଇ ଯୁଦ୍ଧ ବିମାନ,T-90ଟ୍ୟାଙ୍କଏବଂS-400ସିଷ୍ଟମ ଉପରେ ବହୁତ ନିର୍ଭର କରେ। RELOS ରୁଷର ଲଜିଷ୍ଟିକ୍ ନେଟୱାର୍କ ସହିତ ଉତ୍ତମ ସମନ୍ୱୟ ପାଇଁ ଅନୁମତି ଦେବ, ଯାହା ଏହି ଉପକରଣଗୁଡ଼ିକର ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣକୁ ସହଜ ଏବଂ ଦ୍ରୁତ କରିବ। ଏହି ଚୁକ୍ତିନାମା ରୁଷ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ଏହା ମସ୍କୋକୁ ଭାରତ ମହାସାଗର ଅଞ୍ଚଳରେ ନିଜର ଉପସ୍ଥିତି ବଜାୟ ରଖିବା ଏବଂ ଭାରତ-ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରୀୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏହାର ରଣନୈତିକ ସହଯୋଗକୁ ମଜବୁତ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ। ଏହି ଚୁକ୍ତିନାମା ଭାରତ-ରୁଷ ବନ୍ଧୁତାକୁ ଆହୁରି ଗଭୀର କରିବ। ସେମାନଙ୍କର ସେନା ପରସ୍ପର ପାଇଁ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ବ୍ୟାକଅପ୍ ହେବ। ଭାରତ-ରୁଷର ଶକ୍ତି ଆଗରେ ଅଚଳ ହୋଇଯିବ ପାକିସ୍ତାନ ଏବଂ ଚୀନର ଅସ୍ତ୍ର।