ମୁମ୍ବାଇ ୩।୫: ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ (ଆରବିଆଇ) ଏକ ବୟାନରେ ସୂଚନା ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ଦେଶରେ ଏବେବି ବହୁ ସଂଖ୍ୟାରେ ୨୦୦୦ ଟଙ୍କା ନୋଟ ପ୍ରଚଳନରେ ରହିଛି। ଆରବିଆଇଙ୍କ ଅନୁସାରେ ୩୦ ଏପ୍ରିଲ ୨୦୨୫ ସୁଦ୍ଧା ୬,୨୬୬ କୋଟି ଟଙ୍କା ମୂଲ୍ୟର ୨ହଜାର ଟଙ୍କା ନୋଟ୍ ଲୋକଙ୍କ ପାଖରେ ମହଜୁଦ ଅଛି। ଆରବିଆଇଙ୍କ ଏହି ସୂଚନା ଏଥି ପାଇଁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ଯେ ଏହି ନୋଟ ଗୁଡିକୁ ପ୍ରଚଳନରୁ ବାହାର କରିବା ପାଇଁ ମେ ୨୦୨୩ରେ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲା।
ଆରବିଆଇ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଯେତେବେଳେ ୨୦୦୦ ଟଙ୍କା ନୋଟ ବନ୍ଦ କରିବା ପାଇଁ ଘୋଷଣା ହୋଇଥିଲା ସେ ସମୟରେ ବଜାରରେ ମହଜୂଦ ମୋଟ ମୁଦ୍ରାର ପରିମାଣ ୩.୫୬ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ଥିଲା। ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମୋଟ ମୁଦ୍ରାର ୯୮.୨୪ ପ୍ରତିଶତ ଆରବିଆଇଙ୍କ ନିକଟକୁ ଫେରିସାରିଛି। ଏହା ପରେ ବି ମୋଟ ମୁଦ୍ରାର ୧.୭୬% ଅର୍ଥାତ ୬,୨୬୬ କୋଟି ଟଙ୍କାର ନୋଟ୍ ଏ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଫେରସ୍ତ ଯାଇ ନାହିଁ। ଏହାର ଅର୍ଥ ଲୋକେ ଏବେବି ଏହି ମୁଦ୍ରାକୁ ସାଇତିକି ରଖିଛନ୍ତି ନଚେତ ଏଗୁଡିକ ଏବେବି ପ୍ରଚଳନରେ ରହିଛି।
ସବୁଠୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କଥା ହେଉଛି ଯେ ୨୦୦୦ ଟଙ୍କା ନୋଟ ଏବେବି ବୈଧ ମୁଦ୍ରା (ଲିଗାଲ ଟେଣ୍ଡର) ହୋଇ ରହିଛି। ଯଦି ଆପଣଙ୍କ ପାଖରେ ଏହି ନୋଟ୍ ଥାଏ ତେବେ ଏହାକୁ ଆପଣ ନେଣଦେଣରେ ବ୍ୟବହାର କରିପାରିବେ। ତେବେ ଏହି ନୋଟ୍ ଗୁଡିକୁ କୌଣସି ବ୍ୟାଙ୍କ ଶାଖାକୁ ଯାଇ ଆଉ ବଦଳାଇ ହେବନି। କାରଣ ଏହି ସୁବିଧା ୭ ଅକ୍ଟୋବର ୨୦୨୩ରୁ ସମାପ୍ତ ହୋଇସାରିଛି। ଯଦିଓ ବ୍ୟାଙ୍କରେ ଆଉ ଏହି ମୁଦ୍ରା ଗ୍ରହଣ ହେଉ ନାହିଁ ତେବେ ଆପଣ ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କର ୧୯ଟି ଆଞ୍ଚଳିକ ଶାଖାରେ ବଦଳାଇ ପାରିବେ। ତେବେ ଏଥି ପାଇଁ ଆପଣ ଆପଣଙ୍କ ପରିଚୟ ପତ୍ର ଓ ବ୍ୟାଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟ ନମ୍ବର ଭଳି ସୂଚନା ସାଙ୍ଗରେ ନେଇ ଯିବାକୁ ପଡିବ।
ଯଦି ଆପଣଙ୍କ ସହରରେ ଆରବିଆଇଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରୀୟ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ନାହିଁ ତେବେ ଆପଣ ପାଖରେ ରଖିଥିବା ୨୦୦୦ ଟଙ୍କା ମୁଦ୍ରାକୁ ଡାକ ବିଭାଗ ଦ୍ୱାରା ଆରବିଆଇଙ୍କ କୌଣସି ନିର୍ଗମ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟକୁ ପଠାଇ ବଦଳାଇ ଆଣି ପାରିବେ। ଏଥି ପାଇଁ ଆପଣ ନୋଟ୍ ଗୁଡିକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ଭାବେ ପ୍ୟାକ୍ କରି ଆବଶ୍ୟକ କାଗଜପତ୍ର ସହିତ ଡାକ ଦ୍ୱାରା ପଠାଇବାକୁ ପଡିବ। ଏହି ନୋଟ୍ ବଦଳେ ଆପଣଙ୍କ ପ୍ରାପ୍ୟ ଅର୍ଥ ଆପଣଙ୍କ ବ୍ୟାଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟରେ ଜମା କରିଦିଆଯିବ।
ଯଦି ଆପଣଙ୍କ ପାଖରେ ଏହି ମୁଦ୍ରା ରହିଛି ତେବେ ଯଥା ଶୀଘ୍ର ଜମା କରିଦିଅନ୍ତୁ ଓ ଏହା ବଦଳେ ଆପଣଙ୍କ ପ୍ରାପ୍ୟ ଟଙ୍କା ଆକାଉଣ୍ଟରେ ପ୍ରାପ୍ତ କରନ୍ତୁ। ଆରବିଆଇ ସ୍ପଷ୍ଟ ରୂପେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ନୋଟ ଜମା ଗ୍ରହଣ ଏବେ ଜାରି ରହିଛି। ହୁଏତ ଭବିଷ୍ୟତରେ ଏହା ଉପରେ ରୋକ ଲାଗି ପାରେ। ଏହା ପରେ ଟଙ୍କା ଆଉ ପ୍ରଚଳନରେ ରହିବ ନାହିଁ। ଏହାର ଲିଗାଲ ଟେଣ୍ଡର ସମାପ୍ତ ହୋଇଯିବ। ଏଣୁ ନୋଟ୍ ଆରବିଆଇଙ୍କୁ ଫେରାଇ ଦେବା ସବୁଠୁ ବୁଦ୍ଧିମାନ କାମ ହେବ।
