ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ପହଲଗାମ ଆତଙ୍କବାଦୀ ଆକ୍ରମଣର ପ୍ରତିଶୋଧ ନେଇଛି ଭାରତ। ରାତି ଅଧରେ ଅପରେସନ ସିନ୍ଦୂର ଆରମ୍ଭ କରି ପାକିସ୍ତାନର ୯ଟି ଆତଙ୍କବାଦୀ ଠିକଣା ଉପରେ ଏୟାର ଷ୍ଟ୍ରାଇକ୍ କରିଛି। ଏଥିରେ ଏକାଧିକ ଆତଙ୍କବାଦୀଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଛି। ଭାରତର ଆକ୍ରମଣରେ ପାକିସ୍ତାନ ବି ଜବାବ ଦେବେ ବୋଲି କହିଛି। ହେଲେ ଭାରତ ସହିତ ଲାଗିବା ପାକିସ୍ତାନକୁ ମହଙ୍ଗା ପଡ଼ିପାରେ। ପାକିସ୍ତାନର ଅର୍ଥନୀତି ରସାତଳକୁ ଯାଇପାରେ ବୋଲି ଆମେରିକାର ଫାଇନାନ୍ସିଆଲ ରେଟିଂ ଏଜେନ୍ସି ମୁଡିସ୍ ଚେତାଇଛି। ପଢ଼ନ୍ତୁ ପୂରା ରିପୋର୍ଟ
ପାକିସ୍ତାନକୁ ଚେତାଇଲା ଆମେରିକାର ପାଇନାନ୍ସିଆଲ ରେଟିଂ ଏଜେନ୍ସି ମୁଡିଜ୍। ଭାରତ ସହିତ ଯୁଦ୍ଧ କଲେ ଅବସ୍ଥା ହେବ ସାଂଘାତିକ। ମୁଡିଜ୍ କହିଛି ଏହି ଯୁଦ୍ଧରେ ହୁଏତ ଭାରତର ଅର୍ଥନୀତି ସେତେଟା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇ ନପାରେ ହେଲେ ପାକିସ୍ତାନର ଅର୍ଥନୀତି ଉପରେ ପ୍ରବଳ ଚାପ ପଡ଼ିବ। ପାକିସ୍ତାନର ବିଦେଶୀ ପାଣ୍ଠି ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ଉନ୍ନତି ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଦୁର୍ବଳ ହୋଇଯିବ। ମୁଡିଜ୍ର ରିପୋର୍ଟ ଅନୁସାରେ, ଭାରତ ପାକିସ୍ତାନ ସହିତ ଖୁବ୍ କମ ବାଣିଜ୍ୟ କାରବାର କରୁଛି। ତେଣୁ ଭାରତର ଆର୍ଥିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପରେ କୌଣସି ବଡ଼ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ନାହିଁ।
ମୁଡିଜ୍ କହିଛି, ଯଦି ପାକିସ୍ତାନ ଭାରତ ସହିତ ଉତ୍ତେଜନା ଜାରି ରଖେ ତେବେ ପାକିସ୍ତାନର ଆର୍ଥିକ ସ୍ଥିରତା ପାଇଁ ଏହା କାଳ ହେବ। ଉତ୍ତେଜନା ଲାଗି ରହିଲେ ପାକିସ୍ତାନକୁ ବାହ୍ୟ ପାଣ୍ଠି ପାଇବାରେ ଅସୁବିଧା ହୋଇପାରେ। ଏହାର ବୈଦେଶିକ ମୁଦ୍ରା ଭଣ୍ଡାର ହ୍ରାସ ପାଇପାରେ। ବର୍ତ୍ତମାନ ବି ପାକିସ୍ତାନ ପାଖରେ ବିଦେଶୀ ଋଣ ଚୁକ୍ତି କରିବାକୁ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ବିଦେଶୀ ମୁଦ୍ରା ନାହିଁ। ତେଣୁ ପାକିସ୍ତାନ ବିଦେଶ ଋଣ ଚୁକ୍ତି କରିବାରେ ବିଫଳ ହୋଇପାରେ।
CEIC ର ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ, ଡିସେମ୍ବର ୨୦୨୪ ଶେଷ ସୁଦ୍ଧା ପାକିସ୍ତାନ ବିଦେଶୀ ଋଣଦାତାମାନଙ୍କଠାରୁ ୧୩୧ ବିଲିୟନ ଡଲାରରୁ ଅଧିକ ଋଣ କରିଥିଲା।୨୩-୨୪ ଏହି ଦୁଇ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ମୁଦ୍ରା ପାଣ୍ଠିରୁ ମଧ୍ୟ ୩ ବିଲିୟନ ଡଲାରରୁ ଅଧିକ ଋଣ ନେଇସାରିଛି। ସେହିପରି ଚୀନ ପାଖରୁ ୨ ବିଲିଅନ ଡଲାର ଋଣ କରିଛି ପାକିସ୍ତାନ। ଅନ୍ୟପଟେ ବର୍ତ୍ତମାନ ପାକିସ୍ତାନ ପାଖରେ ଯେତିକି ବିଦେଶୀ ମୁଦ୍ରା ଅଛି ସେଥିରେ କେବଳ ତିନି ମାସର ଆମଦାନୀ ବିଲ୍ ଭରଣା କରିପାରିବ।
ସେହିପରି ଭାରତ ପାଇଁ ମୁଡିଜ୍ କହିଛି ଯେ ସାର୍ବଜନୀନ ନିବେଶ ସୁଦୃଢ଼ ରହିବା, ଘରୋଇ ଖର୍ଚ୍ଚ ଭଲ ରହିବା ଏବଂ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ହାର ଉଚ୍ଚ ସ୍ତରରେ ରହିଥିବାରୁ ଭାରତର ଅର୍ଥନୈତିକ ସ୍ଥିତି ସ୍ଥିର ରହିବ। ତଥାପି ଉତ୍ତେଜନା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲେ ଭାରତକୁ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଖର୍ଚ୍ଚ ବୃଦ୍ଧି କରିବାକୁ ପଡ଼ିପାରେ। ଏଥରେ ଆର୍ଥିକ ନିଅଣ୍ଟ ସୃଷ୍ଟି ହେବା ସହିତ ଆର୍ଥିକ ସୁଧାର ଗତି ମନ୍ଥର ହୋଇପାରେ ବୋଲି ମୁଡିଜ୍ କହିଛି।
ପାକିସ୍ତାନ ଘେରିବାକୁ ଭାରତର ଚେଷ୍ଟା
ଅନ୍ୟପଟେ ଭାରତ ପାକିସ୍ତାନକୁ ଆର୍ଥିକ ସ୍ତରରେ ଦୁର୍ବଳ କରିବା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଚେଷ୍ଟା ଜାରି ରଖିଛି। ପାକିସ୍ତାନରୁ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ବାଣିଜ୍ୟ ସମ୍ପର୍କ ଛିନ୍ନ କରିବା ସହିତ ଯେମିତି ତାକୁ ବିଦେଶୀ ପାଣ୍ଠି ନ ମିଳେ ସେଥିପାଇଁ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ପ୍ରୟାସ ଜାରି ରଖିଛି। ଏନେଇ କେନ୍ଦ୍ର ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ନିର୍ମଳା ସୀତାରମଣ ଏସୀୟ ବିକାଶ ବ୍ୟାଙ୍କ (ଏଡିବି) ସଭାପତିଙ୍କୁ ଭେଟି ପାକିସ୍ତାନର ପାଣ୍ଠି ହ୍ରାସ କରିବାକୁ ଦାବି କରିଛନ୍ତି। ଏନେଇ ସୋମବାର କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ସୂଚନା ଦିଆଯାଇଥିଲା।
ସରକାରୀ ସୂତ୍ରରୁ ମିଳିଥିବା ଖବର ଅନୁସାରେ, ନିର୍ମଳା ସୀତାରମଣ ଏଡିବି ସଭାପତି ମାସାଟୋ କାଣ୍ଡାଙ୍କୁ ଭେଟିବା ସହିତ ଇଟାଲୀ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଜିଆନକାର୍ଲୋ ଜିଓର୍ଗେଟିଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଭେଟି ସମାନ ଦାବି ଜଣାଇଛନ୍ତି। ନଗଦ ଅଭାବରେ ଯୁଝୁଥିବା ପାକିସ୍ତାନର ଅର୍ଥନୀତି ଭୁଶୁଡ଼ି ପଡ଼ିଛି। ସେ ଫିଲିପାଇନ୍ସରେ ଥିବା ଆଞ୍ଚଳିକ ବିକାଶ ବ୍ୟାଙ୍କ ଏଡିବିର ପାଣ୍ଠି ଉପରେ ବହୁଳ ଭାବରେ ନିର୍ଭର କରୁଛି। କେବଳ ସେତିକି ନୁହେଁ, ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ମୁଦ୍ରାପାଣ୍ଠି ଦ୍ୱାରା ପାକିସ୍ତାନକୁ ଦିଆଯାଇଥିବା ୭ ବିଲିୟନ ଡଲାରର ସହାୟତା ପ୍ୟାକେଜ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଭାରତ ଆପତ୍ତି ଉଠାଇପାରେ ବୋଲି କୁହାଯାଉଛି। ଆଇଏମ୍ଏଫ୍ ପାକିସ୍ତାନକୁ ୩ ବର୍ଷ ପାଇଁ ଏହି ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ଦେଇଛି, ଯାହା ଜୁଲାଇ ୨୦୨୪ ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ହୋଥିଲା।
ସେହିପରି ଭାରତ ପାକିସ୍ତାନକୁ ଆହୁରି ଦୁର୍ବଳ କରିବା ପାଇଁ ଫାଇନାନ୍ସିଆଲ୍ ଆକ୍ସନ୍ ଟାସ୍କ ଫୋର୍ସ (FATF)ର ଗ୍ରେ ତାଲିକାରେ ପୁଣିଥରେ ଫେରାଇ ଆଣିବା ପାଇଁ ପ୍ରୟାସ ଆରମ୍ଭ କରିପାରେ। ଯଦି ପାକିସ୍ତାନ ଏଫ୍ଏଟିଏଫର ଗ୍ରେ ଲିଷ୍ଟକୁ ଆସିଯାଏ ତେବେ ଏହାର ଅର୍ଥନୀତି, ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସମ୍ପର୍କ ଏବଂ ଆର୍ଥିକ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ଆହୁରି ଚାପ ପଡ଼ିବ। ଏଥିପାଇଁ ୟୁରୋପୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ରଗୁଡ଼ିକ ସହିତ ମଧ୍ୟ ଯୋଗାଯୋଗ କରୁଥିବା ସରକାରୀ ସୂତ୍ରରୁ ସୂଚନା ମିଳିଛି।
୨୦୨୩ରେ ପାକିସ୍ତାନକୁ ଆଇଏମ୍ ଏଫ୍ ବେଲଆଉଟ ପ୍ୟାକେଜ ଦେଇଥିଲା । ଏହି ବାହ୍ୟ ଋଣ ଉପରେ ପାକିସ୍ତାନ ନିର୍ଭରଶୀଳ ରହିଥିଲା । ଏଥିଯୋଗୁ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଦେବାଳିଆ ହେବାରୁ ଏହି ଦେଶ ବଞ୍ଚି ଯାଇଥିଲା । ଚଳିତ ମାସ ୯ ତାରିଖରେ ଆଇଏମ୍ଏଫ୍ର ବୋର୍ଡ ବୈଠକ ବସୁଛି । ଏଥିରେ ପାକିସ୍ତାନ ପ୍ରସ୍ତାବ ରଖିଥିବା ୧.୩ ବିଲିୟନ ଡଲାରର ଋଣ ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ଭାରତ ବିରୋଧ କରିବ ବୋଲି ପ୍ରକ୍ରିୟା ସହ ଜଡିତ ଜଣେ ଅଧିକାରୀ କହିଛନ୍ତି । ଏହି ଋଣ ଅର୍ଥକୁ ପାକିସ୍ତାନ ଆତଙ୍କି ପାଣ୍ଠି ଯୋଗାଣରେ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ଭାରତର ଅଭିଯୋଗ ରହିଛି।
ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଲଢ଼େଇ ଲାଗି ପାକିସ୍ତାନ ମାଗୁଥିବା ଏହି ଋଣକୁ ବୋର୍ଡ ବୈଠକରେ ବିରୋଧ କରାଯିବ ବୋଲି ଜଣେ ଅଧିକାରୀ ଜଣକ କହିଛନ୍ତି। ସେହିଭଳି ବର୍ତ୍ତମାନ ପାକିସ୍ତାନକୁ ଜାରି ରହିଥିବା ୭ ବିଲିୟନ ଡଲାରର ବେଲ୍ ଆଉଟ ପ୍ୟାକେଜର ମଧ୍ୟ ସମୀକ୍ଷା କରାଯିବ। ପୂର୍ବରୁ ଏହି ପ୍ୟାକେଜକୁ ଭାରତ ସମର୍ଥନ କରି ନ ଥିଲା। ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହା ବିରୋଧରେ ଦେଶ ଭୋଟ କରିବ ବୋଲି କୁହାଯାଉଛି।
୭ ବିଲିୟନ ଡଲାରର ପ୍ୟାକେଜ ମଧ୍ୟରୁ ପରବର୍ତ୍ତୀ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ମିଳିବାକୁ ଥିବା ୧ ବିଲିୟନ ଡଲାର ସମ୍ପର୍କରେ ଆଇଏମ୍ଏଫ୍ର ଆଗାମୀ ବୈଠକରେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ହେବ। ୭ ବିଲିୟନ ଡଲାର ଋଣରେ ନିଜ ଅର୍ଥନୀତିକୁ ଦୃଢ଼ କରିବ ବୋଲି ପାକିସ୍ତାନ ଆଇଏମ୍ଏଫ୍କୁ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇଛି । ୨୦୨୩ ମେରେ ପାକିସ୍ତାନରେ ମୁଦ୍ରାସ୍ଫୀତି ୪୦% ଥିବା ବେଳେ ଏହା ଧୀରେ ଧୀରେ କମୁଛି । ମାତ୍ର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ସ୍ୱାଭାବିକ ହୋଇନି ।
ସେପଟେ ଭାରତ ପାକିସ୍ତାନ ସହିତ ସମସ୍ତ ବାଣିଜ୍ୟ କାରବାର ଛିନ୍ନ କରିବା ସହିତ ସିନ୍ଧୁ ଜଳ ଚୁକ୍ତି ବାତିଲ କରିଛି। ଏୟାର ସ୍ପେସ୍ ବନ୍ଦ କରିଦେଇଛି।
