ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ ୧୦/୦୪: ବିଶ୍ୱରେ ପ୍ରତି ୨ ମିନିଟ୍ରେ ଜଣେ ଗର୍ଭବତୀ କିମ୍ବା ପ୍ରସୂତିଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟୁଛି । ପ୍ରତିଦିନ ଭାରତରେ ହାରାହାରି ୫୨ ଗର୍ଭବତୀ ବା ପ୍ରସୂତି ମହିଳାଙ୍କ ଜୀବନ ଯାଉଛି । ଜାତିସଂଘ ପକ୍ଷରୁ ଜାରି ଏକ ସଦ୍ୟ ରିପୋର୍ଟରୁ ଏହି ତଥ୍ୟ ଜଣାପଡ଼ିଛି । ରିପୋର୍ଟ ଅନୁସାରେ, ୨୦୨୩ରେ ଭାରତରେ ପ୍ରାୟ ୧୯ ହଜାର ଗର୍ଭବତୀ ମହିଳାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିଲା । ଏହି ସଂଖ୍ୟା ଦୁନିଆରେ ଗର୍ଭବତୀ ଥିବା ସମୟରେ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟୁଥିବା ମୋଟ ମହିଳାଙ୍କର ୭.୨% ।
ତାଲିକାରେ ନାଇଜେରିଆ ପରେ ଭାରତ ଦ୍ୱିତୀୟ ସ୍ଥାନରେ ରହିଛି । ରିପୋର୍ଟରେ ପାକିସ୍ତାନରେ ହେଉଥିବା ମାତୃ ମୃତ୍ୟୁସଂଖ୍ୟା ମଧ୍ୟ ସାମିଲ କରାଯାଇଛି । ପାକିସ୍ତାନରେ ୨୦୨୩ରେ ୧୧ ହଜାର ଗର୍ଭବତୀ/ପ୍ରସୂତି ମହିଳାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଛି । ଅର୍ଥାତ ପ୍ରତିଦିନ ହାରାହାରି ୩୦ ମାତୃ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟଣା ଘଟିଛି । ସେହିପରି ତାଲିକାର ପ୍ରଥମ ସ୍ଥାନରେ ଥିବା ନାଇଜେରିଆରେ ୨୦୨୩ରେ ୭୫ ହଜାର ଗର୍ଭବତୀ ମହିଳାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଛି । ଏହା ଦୁନିଆର ମୋଟ ମାତୃ ମୃତ୍ୟୁର ୨୮.୭% ।
ଡେମୋକ୍ରାଟିକ୍ କଙ୍ଗୋରେ ମଧ୍ୟ ୨୦୨୩ରେ ୧୯ ହଜାର ଗର୍ଭବତୀଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିଲା । ବିଶ୍ୱରେ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିବା ମୋଟ ଗର୍ଭବତୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ୪୭% କେବଳ ଏହି ୪ ଦେଶରେ ରହିଥିଲେ । ୨୦୨୩ରେ ମହିଳାଙ୍କ ଗର୍ଭାବସ୍ଥାରେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟଗତ ଜଟିଳତା ଯୋଗୁ ବିଶ୍ୱରେ ପ୍ରାୟ ୨ ଲକ୍ଷ ୬୦ ହଜାର ଜଣଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଛି । କେତେକ ଦେଶରେ ମାନବିକ ସହାୟତା ନ ପହଞ୍ଚିବା, ଜରୁରି ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବା ନ ମିଳିବା ଯୋଗୁ ଏହି ସ୍ଥିତି ଆହୁରି ଜଟିଳ ହୋଇପାରେ ବୋଲି ଜାତିସଂଘ ରିପୋର୍ଟରେ ସତର୍କ କରାଯାଇଛି ।
୨୦୨୦ରୁ ୨୦୨୩ ମଧ୍ୟରେ ଭାରତରେ ମାତୃ ମୃତ୍ୟୁ ହାରରେ ୭୮% ହ୍ରାସ ଘଟିଛି । ଭାରତରେ ମାତୃ ମୃତ୍ୟୁ ହାର(ପ୍ରତି ୧ ଲକ୍ଷ ଜୀବନ୍ତ ଶିଶୁ ଜନ୍ମ ଦେଉଥିବା ପ୍ରସୂତିଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟୁଥିବା ମହିଳାଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା) ୨୦୦୦ ମସିହାରେ ୩୬୨ ଥିବାବେଳେ ୨୦୨୩ରେ ତାହା ୮୦କୁ ଖସିଛି । ଚୀନ୍ରେ ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ମାତୃ ମୃତ୍ୟୁ ହାର ୫୬ରୁ ୧୬କୁ ହ୍ରାସ ପାଇଛି । ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଙ୍ଗଠନ (ଡବ୍ଲ୍ୟୁଏଚ୍ଓ) ଅନୁସାରେ, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ସୁବିଧାରେ ବୃଦ୍ଧି ଯୋଗୁ ୨୦୦୦ରୁ ୨୦୨୩ ମଧ୍ୟରେ ଦୁନିଆରେ ମାତୃ ମୃତ୍ୟୁ ହାରରେ ୪୦% ହ୍ରାସ ଘଟିଛି । କିନ୍ତୁ ୨୦୧୬ ପରେ ଏହି ହାରରେ ସୁଧାର ହେବା କମିଛି ।
ତେବେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟଗତ ଜଟିଳତା ଦେଇ ଗତି କରୁଥିବା ଗର୍ଭବତୀ ମହିଳାଙ୍କ ଜୀବନ ରକ୍ଷା କରାଯାଇପାରିବ ବୋଲି ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି । ଅତ୍ୟଧିକ ରକ୍ତସ୍ରାବ, ଗର୍ଭାବସ୍ଥାରେ ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ, ସଂକ୍ରମଣ, ଅସୁରକ୍ଷିତ ଗର୍ଭପାତ ଆଦି ମୃତ୍ୟୁର ପ୍ରମୁଖ କାରଣ । ସେହିଭଳି ମଧୁମେହ, ହୃଦ୍ରୋଗ ମଧ୍ୟ ଗର୍ଭବତୀଙ୍କ ଜୀବନକୁ ଅଧିକ ବିପଦରେ ପକାଉଥିବା ଜାତିସଂଘ ରିପୋର୍ଟ ଦର୍ଶାଇଛି ।
