ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ ୧୫।୦୭: ପରମାଣୁ ବୋମାକୁ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ ବିପଦପୂର୍ଣ୍ଣ ଅସ୍ତ୍ର ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ । କାରଣ ପରମାଣୁ ବୋମା ଥରକରେ ଏକ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସହରକୁ ଧ୍ୱଂସ କରିପାରେ। ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ଆମେରିକା ଯେତେବେଳେ ଜାପାନର ହିରୋସିମା ଏବଂ ନାକାସାକି ସହର ଉପରେ ପରମାଣୁ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲା ସେତେବେଳେ ବିଶ୍ୱ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ପରମାଣୁ ବୋମାର ଶକ୍ତି ଦେଖିଥିଲା । ଏହି ବୋମାଗୁଡ଼ିକ ଏତେ ମାରାତ୍ମକ ଥିଲା ଯେ ଉଭୟ ସହର ୮୦-୯୦% ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଇଥିଲା ଏବଂ ଏହାର ବିକିରଣର ପ୍ରଭାବ ବହୁ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦେଖାଯାଇଥିଲା।
କିନ୍ତୁ ବିଶ୍ୱରେ ଏପରି ଅସ୍ତ୍ର ଅଛି ଯାହା ପରମାଣୁ ବୋମା ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ବିପଦପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇପାରେ । ବିଶ୍ବାସ ହେଉନି ନା କିନ୍ତୁ ଏହା ସତ । ଏହି ଅସ୍ତ୍ର ହେଉଛି ଜୈବିକ ଅସ୍ତ୍ର । ଏହା ପରମାଣୁ ବୋମା ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ବିପଦପୂର୍ଣ୍ଣ । ଏହା କେବଳ ୧୭ଟି ଦେଶ ପାଖରେ ରହିଛି । କିନ୍ତୁ ସବୁଠାରୁ ବଡ ପ୍ରଶ୍ନ ହେଉଛି କାହିଁକି ଅନ୍ୟ ଦେଶ ଏହି ଅସ୍ତ୍ର ତିଆରି କରିପାରୁନାହାଁନ୍ତି ?
ପ୍ରଥମଥର ପାଇଁ ବିଶ୍ବରେ ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧରେ ଜୈବିକ ଅସ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥିଲା। ଏହି ଯୁଦ୍ଧରେ ଜର୍ମାନୀ ଆନ୍ଥ୍ରାକ୍ସ ଏବଂ ଗ୍ଲାଣ୍ଡର୍ସ ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲା। ଏହାପରେ ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧରେ ମଧ୍ୟ ୧୯୩୯ରୁ ୧୯୪୫ ମଧ୍ୟରେ ଜାପାନ ମଧ୍ୟ ଚୀନ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଜୈବିକ ଅସ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲା । ଏହାପରେ, ଅନେକ ଥର ଜୈବିକ ଅସ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାରର ରିପୋର୍ଟ ଆସିଥିଲା। ରୁଷ ଏବଂ ୟୁକ୍ରେନ ଯୁଦ୍ଧରେ ମଧ୍ୟ ରୁଷ ଉପରେ ଜୈବିକ ଅସ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାର କରିବାର ଅଭିଯୋଗ ଆସିଥିଲା।
ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଯେ ଆମେରିକା, ରୁଷ, ଚୀନ୍, ଜର୍ମାନୀ ସମେତ ବିଶ୍ୱରେ ୧୭ ଦେଶ ଜୈବିକ ଅସ୍ତ୍ର ତିଆରି କରିଛନ୍ତି । ତଥାପି ବର୍ତ୍ତମାନ ଯାଏଁ କୌଣସି ଦେଶ ଜୈବିକ ଅସ୍ତ୍ରର ଅସ୍ତିତ୍ୱକୁ ଗ୍ରହଣ କରିନାହାନ୍ତି । କୁହାଯାଏ ଚୀନର ଉହାନ ଲ୍ୟାବରୁ ବାହାରିଥିବା କରୋନା ଭାଇରସ ମଧ୍ୟ ଏକ ପ୍ରକାର ଜୈବିକ ଅସ୍ତ୍ର ଥିଲା । କିନ୍ତୁ ଚୀନ୍ ଏହାକୁ କେବେ ଗ୍ରହଣ କରିନାହିଁ।
ଏବେ ପ୍ରଶ୍ନ ଆସୁଛି କାହିଁକି କୌଣସି ଦେଶ ଜୈବିକ ଅସ୍ତ୍ର ତିଆରି କରିପାରିବନି ? ଜୈବିକ ଅସ୍ତ୍ର ଏତେ ବିପଜ୍ଜନକ ଯେ ଏହା ସମଗ୍ର ଦେଶକୁ ଧ୍ୱଂସ କରିପାରିବେ । କିନ୍ତୁ ଏମାନଙ୍କର ପ୍ରଭାବ ତୁରନ୍ତ ଦେଖାଯାଏ ନାହିଁ । ଜୈବିକ ଅସ୍ତ୍ର ପିଢ଼ି ପରେ ପିଢ଼ି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରଭାବ ଦେଖାଇଥାଏ । ଏହି ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ରର ନିର୍ମାଣ ଏବଂ ବ୍ୟବହାରକୁ ନିଷେଧ କରିବା ପାଇଁ ୧୯୨୫ରେ ପ୍ରଥମଥର ପାଇଁ ଅନେକ ଦେଶ ଜେନେଭା ପ୍ରୋଟୋକଲ ଅଧୀନରେ ଆଲୋଚନା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ।
୧୯୭୨ରେ ଜୈବିକ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ସମ୍ମିଳନୀ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା । ଯେଉଁଥିରେ ୨୨ଟି ଦେଶ ସ୍ୱାକ୍ଷର କରିଥିଲେ । ଏହାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା ବିଶ୍ୱରେ ଜୈବିକ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ରର ନିର୍ମାଣ ଏବଂ ପ୍ରସାରକୁ ନିଷେଧ କରିବା। ଆଜି ଭାରତ ସମେତ ୧୮୩ଟି ଦେଶ ଏହି ସମ୍ମିଳନୀର ସଦସ୍ୟ। ଏହି ସମ୍ମିଳନୀ ଜୈବିକ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ରର ନିର୍ମାଣ ଏବଂ ବ୍ୟବହାର ଉପରେ ନିଷେଧ ପଛରେ ଅଛି । ଯାହା ବିଶ୍ୱର ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଦେଶଗୁଡ଼ିକୁ ଏହି ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ପ୍ରସାରଣରୁ ବାଧା ଦିଏ।
