ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ ୨୧/୦୬: ତୀବ୍ର ହେଉଛି ଇରାନ ଓ ଇସ୍ରାଏଲ ମଧ୍ୟରେ ଲଢେଇ । ସାମରିକ ଉତ୍ତେଜନା ମଧ୍ୟରେ, ଇରାନରେ ଲଗାତାର ଦୁଇଟି ଭୂକମ୍ପ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି ସନ୍ଦେହ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି। ଶୁକ୍ରବାର ରାତି ୯.୧୯ରେ, ଇରାନର ସେମନାନ ପ୍ରଦେଶରେ ୫.୧ ତୀବ୍ରତାରେ ଭୂମିକମ୍ପ ଅନୁଭୂତ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ଭୂମିକମ୍ପ ୧୦ କିଲୋମିଟର ଗଭୀରତାରେ ଥିଲା । ଯାହା ଫଳରେ ତେହେରାନ ସମେତ ଅନେକ ଅଞ୍ଚଳରେ ଭୂମିକମ୍ପ ଅନୁଭୂତ ହୋଇଥିଲା ।
ପୂର୍ବରୁ, ଜୁନ୍ ୧୫ରେ, ଫୋର୍ଡୋ ନିକଟରେ ୨.୫ ତୀବ୍ରତାର ଏକ ମୃଦୁ ଭୂମିକମ୍ପ ମଧ୍ୟ ରେକର୍ଡ କରାଯାଇଥିଲା । ଯାହା ଇସ୍ରାଏଲୀ ବାୟୁସେନା ଆକ୍ରମଣ ପରେ ଆସିଥିଲା ବୋଲି ଜଣାପଡିଛି। ଦୁଇଟି ଭୂମିକମ୍ପର ସମୟ ଓ ସ୍ଥାନ ପରମାଣୁ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ବିଷୟରେ ଅନୁମାନକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିଥିଲା । ବିଶେଷକରି ନାଟାଞ୍ଜ, ଇସଫାହାନ ଓ ଫୋର୍ଡୋ ଭଳି ପରମାଣୁ ସ୍ଥାନ ଉପରେ ଇସ୍ରାଏଲୀୟ ଆକ୍ରମଣର ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରକାଶ ପାଇବା ପରେ ସନ୍ଦେହ ଘନୀଭୂତ ହୋଇଥିଲା । ସାଟେଲାଇଟ୍ ଚିତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ଅପୂରଣୀୟ କ୍ଷତିର ବି ନଜର ଆସିଥିଲା ।
ତଥାପି, ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ଅନୁମାନ ଯେ ଇରାନ ଆଲପାଇନ୍-ହିମାଳାୟନ୍ ଭୂକମ୍ପୀୟ ବଳୟରେ ଅବସ୍ଥିତ । ପ୍ରତିବର୍ଷ ହାରାହାରି ୨,୦୦୦ ରୁ ଅଧିକ ଭୂମିକମ୍ପ ଅନୁଭବ କରେ । ଯେଉଁଥିରେ ୫ କିମ୍ବା ତା'ଠାରୁ ଅଧିକ ତୀବ୍ରତା ସହିତ ୧୫-୧୬ ଭୂମିକମ୍ପ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । ୨୦୦୬ ରୁ ୨୦୧୫ ମଧ୍ୟରେ, ଇରାନରେ ୯୬,୦୦୦ରୁ ଅଧିକ ଭୂମିକମ୍ପ ଅନୁଭୂତ ହୋଇଥିଲା ।
USGS ଓ CTBTO ଭଳି ସଂଗଠନ ଅନୁଯାୟୀ, ପରମାଣୁ ବିସ୍ଫୋରଣ ଭୂକମ୍ପୀୟ ଚାପ ସୃଷ୍ଟି କରି ଭୂମିକମ୍ପ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ । କିନ୍ତୁ ଏଗୁଡ଼ିକ ସାଧାରଣତଃ ବିସ୍ଫୋରଣ ଅପେକ୍ଷା କମ୍ ତୀବ୍ର ଓ କିଛି କିଲୋମିଟର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ ମଧ୍ୟରେ ସୀମିତ। ପ୍ରାକୃତିକ ଭୂମିକମ୍ପରେ P-ତରଙ୍ଗ ଓ S-ତରଙ୍ଗ ଉଭୟ ଥାଏ । ଯେତେବେଳେ ପରମାଣୁ ବିସ୍ଫୋରଣ ମୁଖ୍ୟତଃ P-ତରଙ୍ଗ ସୃଷ୍ଟି କରେ।
ବାର୍କଲୋଜ୍ ସେସମୋଲୋଜି ଲ୍ୟାବ୍ ଏବଂ ନ୍ୟାସନାଲ୍ ଜିଓଗ୍ରାଫିକ୍ ଅନୁଯାୟୀ, ଭୂକମ୍ପୀୟ ତରଙ୍ଗର ବିଶ୍ଳେଷଣ ଦୁଇଟି ମଧ୍ୟରେ ପୃଥକ କରାଯାଏ । CTBTO ଓ ସ୍ୱାଧୀନ ଭୂକମ୍ପବିଜ୍ଞାନୀଙ୍କ କହିବା କଥା ସେମନାନ୍ ଓ ଫୋର୍ଡୋ ଭୂମିକମ୍ପ ପ୍ରାକୃତିକ ଭୂକମ୍ପୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ସହିତ ସମନ୍ୱିତ ।
ତେବେ ପୂର୍ବରୁ ବି ଭାରତ-ପାକିସ୍ତାନ ଉତ୍ତେଜନା ସମୟରେ ମଧ୍ୟ ସମାନ ଗୁଜବ ଶୁଣିବାକୁ ମିଳିଥିଲା । କିନ୍ତୁ କିଛି ରିପୋର୍ଟ ଏହାକୁ ଖଣ୍ଡନ କରିଥିଲା । ସେହିଭଳି ଇରାନ୍ ଭୂମିକମ୍ପର ପରମାଣୁ ପରୀକ୍ଷଣ କିମ୍ବା ସାମରିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ସହିତ କୌଣସି ଠୋସ୍ ସମ୍ପର୍କ ଥିବା ପରି ମନେ ହେଉନାହିଁ। ଅଞ୍ଚଳର ଉଚ୍ଚ ଭୂକମ୍ପୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଓ ବିଶେଷଜ୍ଞ ବିଶ୍ଳେଷଣ ପ୍ରାକୃତିକ କାରଣଗୁଡ଼ିକୁ ନିଶ୍ଚିତ କରେ । କିନ୍ତୁ ଉତ୍ତେଜନାପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଞ୍ଚଳରେ, ଯେଉଁଠାରେ ଗୁଜବ ସତ୍ୟ ଅପେକ୍ଷା ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବ୍ୟାପିଥାଏ । ସେଠାରେ ସତର୍କ ନଜର ରଖିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଜାରି ହୋଇଛି ।
