ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ ୨୦/୦୮: ବୁଧବାର ଲୋକସଭାରେ ତିନୋଟି ବିଲ୍ ଆଗତ କରିବେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର । ଯାହାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ସମସ୍ତ ରାଜନେତାଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ । ସେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ, କେନ୍ଦ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ, ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ କିମ୍ୱା କୌଣସି ମନ୍ତ୍ରୀ । ଏମାନେ ସମସ୍ତେ ଗୁରୁତର ଅପରାଧିକ ମାମଲାରେ ଗିରଫ ହେଲେ କିମ୍ବା ଅଟକ ହେଲେ ସେମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ପଦରୁ ହଟାଯିବ ।
ପ୍ରକୃତରେ, ବର୍ତ୍ତମାନ କୌଣସି ଆଇନରେ ଏପରି କୌଣସି ବ୍ୟବସ୍ଥା ନାହିଁ ଯେ, ଗିରଫ କିମ୍ବା ନ୍ୟାୟିକ ହାଜତରେ ନେତାଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ପଦରୁ ହଟାଇ ଦିଆଯାଇପାରିବ। ଏହି ତ୍ରୁଟିଗୁଡ଼ିକୁ ଦୂର କରିବା ଲକ୍ଷ୍ୟରେ, ସରକାର ତିନୋଟି ବିଲ୍ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଛନ୍ତି । ଯାହା ଗୁରୁତର ଅପରାଧିକ ମାମଲାରେ ଅଭିଯୁକ୍ତ ନେତାଙ୍କ ଉପରେ କଠୋର କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଗ୍ରହଣ କରିବ।
କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ବୁଧବାର ଯେଉଁ ବିଲ୍ ଆଗତ କରିବେ ସେଥିରେ କେନ୍ଦ୍ର ଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ସରକାର (ସଂଶୋଧନ) ବିଲ୍ ୨୦୨୫, ସମ୍ବିଧାନ (ଏକ ଶହ ତିରିଶତମ ସଂଶୋଧନ) ବିଲ୍ ୨୦୨୫ ଏବଂ ଜମ୍ମୁ-କାଶ୍ମୀର ପୁନର୍ଗଠନ (ସଂଶୋଧନ) ବିଲ୍ ୨୦୨୫ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। କୁହାଯାଉଛି ଯେ କେନ୍ଦ୍ର ଗୃହମନ୍ତ୍ରୀ ଅମିତ ଶାହ ଏହି ତିନୋଟି ବିଲ୍ ସଂସଦର ଯୁଗ୍ମ କମିଟିକୁ ପଠାଇବା ପାଇଁ ଲୋକସଭାରେ ଏକ ପ୍ରସ୍ତାବ ମଧ୍ୟ ଉପସ୍ଥାପନ କରିବେ।
କେନ୍ଦ୍ର ଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ସଂଶୋଧନ ବିଲ୍ କ’ଣ?
କେନ୍ଦ୍ର ଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ (ସଂଶୋଧନ) ବିଲ୍, ୨୦୨୫ ର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଓ କାରଣ ବିବୃତ୍ତି ଅନୁଯାୟୀ । କେନ୍ଦ୍ର ଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ଆଇନ, ୧୯୬୩ (୧୯୬୩ର ୨୦) ରେ ଏପରି କୌଣସି ବ୍ୟବସ୍ଥା ନାହିଁ । ଯାହା ଅନୁଯାୟୀ ଗୁରୁତର ଅପରାଧିକ ଅଭିଯୋଗରେ ଗିରଫ ଓ ଅଟକ ସ୍ଥିତିରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ କିମ୍ବା ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ପଦରୁ ହଟାଇ ଦିଆଯାଇପାରିବ । ତେଣୁ, ଏହି ଆଇନର ଧାରା ୪୫ ସଂଶୋଧନ କରି ଏପରି ପରିସ୍ଥିତି ପାଇଁ ଆଇନଗତ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ।
ସମ୍ବିଧାନର ୧୩୦ତମ ସଂଶୋଧନ
ସମ୍ବିଧାନ (ଏକ ଶହ ତିରିଶତମ ସଂଶୋଧନ) ବିଲ୍, ୨୦୨୫ର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ ଗମ୍ଭୀର ଅପରାଧିକ ଅଭିଯୋଗରେ ଗିରଫ ଓ ଅଟକ ମାମଲାରେ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ବହିଷ୍କାର କରିବାର କୌଣସି ବ୍ୟବସ୍ଥା ସମ୍ବିଧାନରେ ନାହିଁ । ତେଣୁ, ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କିମ୍ବା କେନ୍ଦ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀ ଓ ରାଜ୍ୟ ଏବଂ ଦିଲ୍ଲୀର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ କିମ୍ବା ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ବହିଷ୍କାର କରିବା ପାଇଁ ଏକ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିବା ପାଇଁ ସମ୍ବିଧାନର ଧାରା ୭୫, ୧୬୪ ଏବଂ ୨୩୯AA ସଂଶୋଧନ କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି।
ଏହା ସହିତ, ନୂତନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅନୁଯାୟୀ, ଯଦି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ, ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ କିମ୍ବା ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକର ମନ୍ତ୍ରୀ ସମେତ କୌଣସି ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ କିମ୍ବା ତା’ଠାରୁ ଅଧିକ ଦଣ୍ଡନୀୟ ଅପରାଧ ପାଇଁ ଲଗାତାର ୩୦ ଦିନ ପାଇଁ ଅଟକ ରଖାଯାଏ । ତେବେ ତାଙ୍କୁ ପଦରୁ ବହିଷ୍କାର କରାଯାଇପାରିବ।
J&K ପୁନର୍ଗଠନ ଆଇନରେ ଯୋଡାଯିବ ଧାରା
ଜମ୍ମୁ ଏବଂ କାଶ୍ମୀର ପୁନର୍ଗଠନ (ସଂଶୋଧନ) ବିଲ୍, ୨୦୨୫ର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ ଜମ୍ମୁ ଓ କାଶ୍ମୀର ପୁନର୍ଗଠନ ଆଇନ, ୨୦୧୯ (୨୦୧୯ର ୩୪) ରେ ଏପରି କୌଣସି ବ୍ୟବସ୍ଥା ନାହିଁ । ଯାହା ଅନୁଯାୟୀ ଗୁରୁତର ଅପରାଧିକ ଅଭିଯୋଗରେ ଗିରଫ ଓ ଅଟକ ହେଲେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ କିମ୍ବା ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ହଟାଯାଇପାରିବ । ତେଣୁ, ଏହାର ଧାରା ୫୪ ସଂଶୋଧନ କରି ଏକ ନୂତନ ଧାରା (4A) ଯୋଡାଯିବ।
୩୧ ତମ ଦିନରେ ସ୍ୱୟଂଚାଳିତ ଭାବରେ ପଦରୁ ଅପସାରିତ ହେବ ।
ଏହି ଧାରା ଅନୁସାରେ, ଯଦି ଜଣେ ମନ୍ତ୍ରୀ ତାଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ମଧ୍ୟରେ କ୍ରମାଗତ ୩୦ ଦିନ ପାଇଁ ହାଜତରେ ରହନ୍ତି । ତେବେ ତାଙ୍କୁ ୩୧ ତମ ଦିନରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପରାମର୍ଶରେ ଉପରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ହଟାଯିବ । ସମାନ କ୍ରମରେ, ଯଦି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଏହା ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ନ ଦିଅନ୍ତି, ତେବେ ମନ୍ତ୍ରୀ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଦିନ ସ୍ୱୟଂଚାଳିତ ଭାବରେ ପଦରୁ ଇସ୍ତଫା ଦେବେ।