ଜହ୍ନ ରାଇଜ ଉପରେ ବଡ଼ ପ୍ରଭାବ ପକାଏ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ବିସ୍ଫୋରଣ, ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୨ର ବଡ଼ ସଫଳତା

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୨ର ବଡ଼ ସଫଳତା। ଯାହା ନାସା କରିପାରିନଥିଲା, ତାହା କରିଦେଖାଇଲା ଇସ୍ରୋ।  ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଚନ୍ଦ୍ରର ବାୟୁମଣ୍ଡଳ ଉପରେ କରୋନାଲ୍ ମାସ୍ ଇଜେକ୍ସନ ବା ସୂର୍ଯ୍ୟରେ ଘଟୁଥିବା ପ୍ଲାଜମା ବିସ୍ଫୋରଣର ପ୍ରଭାବ ମାପିବାରେ ସଫଳ ହୋଇଛି ଭାରତ। ଚନ୍ଦ୍ର ଉପରେ ବଡ଼ ପ୍ରଭାବ ପକାଏ ସୂର୍ଯ୍ୟରେ ହେଉଥିବା ବିସ୍ଫୋରଣ।

ଚନ୍ଦ୍ରର ବାୟୁମଣ୍ଡଳ ବହୁତ ପତଳା। ପୃଷ୍ଠଭାଗ ଯାଏଁ ସୀମିତ ଅତି କ୍ଷୀଣ ଓ ପତଳା ବାହ୍ୟ ବାୟୁମଣ୍ଡଳ ରହିଛି ଏହାକୁ ଏକ୍ସୋସ୍ପିୟର କୁହାଯାଏ। ସେଠାରେ ଉପସ୍ଥିତ ଗ୍ୟାସ କଣିକା ଏବଂ ଅଣୁଗୁଡ଼ିକ କ୍ୱଚିତ୍ ପରସ୍ପର ସହିତ ଧକ୍କା ହୁଅନ୍ତି। ଏକ୍ସୋସ୍ପିୟରର ସୀମା ହେଉଛି ଚନ୍ଦ୍ର ପୃଷ୍ଠ। ତେଣୁ, ଚନ୍ଦ୍ରର ଏକ୍ସୋସ୍ଫିୟରକୁ 'ପୃଷ୍ଠ-ସୀମା ଏକ୍ସୋସ୍ଫିୟର' କୁହାଯାଏ।

ସୂର୍ଯ୍ୟର କରୋନାଲ୍ ମାସ୍ ଇଜେକ୍ସନ ଏହାର ସାମଗ୍ରିକ ଚାପକୁ  ବଢାଇ ଦିଏ ବୋଲି ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରିଛି ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୨ର ଚେସ୍-୨ ଯନ୍ତ୍ର । ଚନ୍ଦ୍ରର ଯେଉଁ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ଦିନ ହୋଇଥାଏ, ଅର୍ଥାତ୍‌ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଆଡ଼କୁ ଥାଏ, କେବଳ ସେହି ପଟ ଏକ୍ସୋସ୍ଫିଅର ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥାଏ । ୨୦୨୪ ମେ ୧୦ରେ ଘଟିଥିବା କରୋନାଲ୍ ମାସ୍ ଇଜେକ୍ସନ ବେଳେ ଏହି ପରୀକ୍ଷଣ ହୋଇଥିଲା । ତେବେ ଆଜି ଇସ୍ରୋ ପକ୍ଷରୁ ସୋସିଆଲ ମିଡିଆରେ ଏନେଇ ସୂଚନା ଦିଆଯାଇଛି । ୨୦୧୯ ସେପ୍ଟେମ୍ବରରେ ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୨ ବିଶ୍ବର ପ୍ରଥମ ମହାକାଶଯାନ ଭାବେ ଚନ୍ଦ୍ରର ଦକ୍ଷିଣ ମେରୁରେ ସଫଳ ଅବତରଣ କରି ଇତିହାସ ରଚିଥିଲା ।

ଚନ୍ଦ୍ରରେ ଏକ୍ସୋସ୍ଫିୟର ଅନେକ କାରଣ ଯୋଗୁଁ ଗଠିତ ହୁଏ। ଏଥିରେ ସୂର୍ଯ୍ୟର କିରଣ, ସୌର ପବନ ଯେପରିକି ହାଇଡ୍ରୋଜେନ, ହିଲିୟମ ଏବଂ ଅଳ୍ପ ପରିମାଣର ଭାରୀ ଆୟନ ରହିଥାଏ। ଏହି ସମସ୍ତ କାରଣ ଚନ୍ଦ୍ରପୃଷ୍ଠରୁ ପରମାଣୁ ଏବଂ ଅଣୁ ବାହାର କରନ୍ତି, ଯାହା ବାହାରମଣ୍ଡଳର ଅଂଶ ହୋଇଯାଏ। ସାଧାରଣତଃ, ଚନ୍ଦ୍ରପୃଷ୍ଠ ଏହାକୁ ତିଆରି କରୁଥିବା ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକରେ କ୍ଷୁଦ୍ର ପରିବର୍ତ୍ତନ ପ୍ରତି ମଧ୍ୟ ବହୁତ ସମ୍ବେଦନଶୀଳ। ଏପରି ଏକ ଘଟଣା ହେଉଛି ସୂର୍ଯ୍ୟରୁ କରୋନାଲ୍ ମାସ୍ ଇଜେକ୍ସନ୍, କରୋନାଲ୍ ମାସ୍ ଇଜେକ୍ସନ୍ କୁହାଯାଏ। ଏହି ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ ଦ୍ୱାରା ଜହ୍ନରେ ମାନବ ଜୀବନର ଅସ୍ତିତ୍ୱ ଉପରେ ଗବେଷଣା କରାଯାଇପାରିବ।