ସ୍ଲିପର ବସ୍ କୁ ନେଇ ଦେଶରେ ବଡ଼ ନିଷ୍ପତ୍ତି, ସବୁ ରାଜ୍ୟଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଜାରି କଲେ ମାନବାଧିକାର ଆୟୋଗ

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ ୨୯।୧୧: ଜାତୀୟ ମାନବାଧିକାର ଆୟୋଗ (ଏନଏଚଆରସି) ଦେଶରେ ଚାଲୁଥିବା ସ୍ଲିପର ବସ୍ ଙ୍କୁ ନେଇ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଜାରି କରିଛନ୍ତି। ଆୟୋଗର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ପ୍ରିୟାଙ୍କ କାନୁନଗୋ ସବୁ ରାଜ୍ୟର ମୁଖ୍ୟ ସଚିବଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଜାରି କରି କହିଛନ୍ତି ଯେ ସେମାନେ ସୁରକ୍ଷା ମାନଦଣ୍ଡ ଉଲ୍ଲଂଘନ କରୁଥିବା ସବୁ ସ୍ଲିପର କୋଚ୍ ବସଙ୍କୁ ସଡ଼କରୁ ହଟାଇ ଦିଅନ୍ତୁ। ଉଲ୍ଲେଖଯୋଗ୍ୟ ଯେ ଆୟୋଗ ସ୍ଲିପର ବସ୍ ଦୁର୍ଘଟଣାରେ ଲୋକଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧିକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛନ୍ତି।

ଭାରତରେ ସ୍ଲିପର ବସ୍ ରାତିରେ ଦୀର୍ଘ ଯାତ୍ରା ପାଇଁ ଲୋକେ ବୁକ୍ କରିଥାନ୍ତି। ତେବେ ଓଭର ଲୋଡିଂ, ଖରାପ ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ, ଦ୍ରୁତ ଗତି ଓ ସୁରକ୍ଷା ମାନକକୁ ଅଣଦେଖା କରିବା କାରଣରୁ ଏହି ବସ୍ ଗୁଡିକ ଲଗାତାର ଦୁର୍ଘଟଣାର ଶିକାର ହେଉଛନ୍ତି। ସ୍ଲିପର ବସ୍ ରେ ଅବହେଳା ଓ ଅଣଦେଖା କାରଣରୁ ହେଉଥିବା ଦୁର୍ଘଟଣା ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନର ଅନୁଚ୍ଛେଦ ୨୧ (ଜୀବନର ଅଧିକାର)ର ଖୋଲା ଉଲ୍ଲଂଘନ। ଚଳିତ ବର୍ଷ ହୋଇଥିବା କେତେକ ସ୍ଲିପର ବସ୍ ଦୁର୍ଘଟଣାକୁ ଦେଖି ଏନଏଚଆରସି ଏହି ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଜାରି କରିଛନ୍ତି।

ଉଲ୍ଲେଖଯୋଗ୍ୟ ଯେ ଆୟୋଗ ୨୦୨୪-୨୫ରେ ସଡ଼କ ସୁରକ୍ଷା ସମ୍ପର୍କିତ ଅନେକ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଜାରି କରିଛନ୍ତି। ଏଥିରେ ସ୍ଲିପର ବସଗୁଡିକରେ ସିଟ୍ ବେଲ୍ଟ ଓ ସିସିଟିଭି ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ, ଡ୍ରାଇଭରଙ୍କ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଏବଂ ଓଭର ଲୋଡିଂକୁ ନେଇ ଷ୍ଟ୍ରିକ୍ଟ ମନିଟରିଂ ସାମିଲ ରହିଛି। ରାଜ୍ୟ ଆୟୋଗଙ୍କୁ ସ୍ଲିପର ବସ୍ ସମ୍ପର୍କିତ ଦୁର୍ଘଟଣା ଓ ନିୟମ ଉଲ୍ଲଂଘନ ମାମଲାରେ ତୁରନ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନର ଦାୟିତ୍ୱ ଅର୍ପଣ କରାଯାଇଛି। ୨୦୨୫ ମସିହାରେ ଏ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପାଖାପାଖି ୨୦୦ ଲୋକେ ସ୍ଲିପର ବସ୍ ଦୁର୍ଘଟଣାରେ ପ୍ରାଣ ହରାଇଲେଣି ଓ ଏହାର କାରଣ ସୁରକ୍ଷା ମାନକ ଉଲ୍ଲଂଘନ ବୋଲି ଜଣାପଡିଛି।

The National Human Rights Commission of India (NHRC) bench, headed by memeber Priyank Kanoongo, issued directions to all Chief Secretaries of states to remove all sleeper coach buses that violate safety norms. pic.twitter.com/MGCHSCeyVh

— ANI (@ANI) November 29, 2025

କେନ୍ଦ୍ର ସଡ଼କ ପରିବହନ ମନ୍ତ୍ରାଳୟ ମଧ୍ୟ ୨୦୨୪ ମସିହାରେ ଏଆଇଏସ-୧୧୮ ମାନକ ଲାଗୁ କରିଥିଲେ। ହେଲେ ଦେଶରେ ଏହାକୁ ପାଳନ କରାଯାଉ ନାହିଁ। ୫ ନଭେମ୍ବର ୨୦୨୫ରେ ତେଲେଙ୍ଗାନା ହାଇଦ୍ରାବାଦ ଜିଲ୍ଲା ଚେଭେଲ୍ଲାରେ ଏକ ସ୍ଲିପର ବସ୍ ଦୁର୍ଘଟଣାର ଶିକାର ହୋଇଥିଲା। ଏଥିରେ ୧୯ ଜଣ ଯାତ୍ରୀ ପ୍ରାଣ ହରାଇଥିଲେ। ରାଜ୍ୟ ମାନବାଧିକାର ଆୟୋଗ ପ୍ରଶାସନିକ ବିଫଳତା ଏହି ଦୁର୍ଘଟଣାର କାରଣ ବୋଲି ଜାଣିବାକୁ ପାଇଥିଲେ। ଏଥି ପାଇଁ ଏନଏଚ୍ଏଆଇ, ଆରଟିସି ଓ ପୋଲିସ ସମେତ ୬ଟି ବିଭାଗକୁ ସିଷ୍ଟମ ଫେଲ୍ୟୋରର ରିପୋର୍ଟ ତଲବ କରିଛନ୍ତି। ଆୟୋଗ ରୁଟରେ ସ୍ଲିପର ବସ୍ ର ସେଫ୍ଟି ଅଡିଟ କରିବାକୁ ଓ ଅବହେଳା ନିମନ୍ତେ ଉତ୍ତରଦାୟିତ୍ୱ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଛନ୍ତି।

୨୮ ଅକ୍ଟୋବର ୨୦୨୫ରେ ରାଜସ୍ଥାନର ଜୟପୁର ଜିଲ୍ଲା ମନୋହରପୁରରେ ସ୍ଲିପର ବସ୍ ରେ ନିଆଁ ଲାଗିବା ଯୋଗୁ ୮ ଜଣ ଯାତ୍ରୀଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ଦୁର୍ଘଟଣାର କାରଣ ସୁରକ୍ଷା ମାନକକୁ ଅଣଦେଖା କରାଯିବା ରାଜ୍ୟ ମାନବାଧିକାର ଆୟୋଗ ଜାଣିବାକୁ ପାଇଥିଲେ। ଏଣୁ ପରିବହନ କମିଶନର, ଜୟପୁର ପୋଲିସ କମିଶନର,ଡିଟିଓ, ସିଏଫଓ ଆଦିଙ୍କ ଠାରୁ ଯାଞ୍ଚ ରିପୋର୍ଟ ତଲବ କରିଛନ୍ତି। ଏହା ଛଡା କଣ୍ଡମ ହୋଇଯାଇଥିବା ସ୍ଲିପର ବସ୍ କୁ ତତ୍କାଳ ଜବତ କରିବା ଓ ବିରୋଧରେ ଚାଲାଣ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଲାଗି ଆଦେଶ ଦେଇଛନ୍ତି। ସେହିପରି ଯାତ୍ରୀ ବାହନରେ ସିଏନଜି କିଟ୍, ଫାୟାର ସେଫ୍ଟି ଓ ରୁଟ ନିମନ୍ତେ ପରମିସନ ଯାଞ୍ଚ କରିବାକୁ ମଧ୍ୟ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଛନ୍ତି।