ମୁମ୍ଵାଇ ୧୬।୦୩: ଆପଣ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ନିଜ ଘରେ ପ୍ରତିଦିନ ରୋଟି-ପନିପରିବା ଖାଉଥିବେ। ସାଧାରଣତଃ ରୁଟିର ଆକାର ତ ସମସ୍ତେ ଜାଣିଥିବେ, କିନ୍ତୁ ଆପଣ ଜାଣନ୍ତି କି ଦୁନିଆର ସବୁଠୁ ବଡ ରୋଟି କେଉଁଠାରେ ତିଆରି ହୁଏ। ସେହି ଗୋଟିଏ ରୋଟି ଖାଇବା ଦ୍ୱାରା ଜଣେ ନୁହେଁ ଦୁଇ ଜଣଙ୍କର ପେଟ ଏକାସାଙ୍ଗରେ ଫିଲ୍‌ ହୋଇଯାଏ। ଏହି ବିଶେଷତା ହେତୁ ୟୁନେସ୍କୋ ସେହି ରୁଟିକୁ ସାଂସ୍କୃତିକ ଐତିହ୍ୟର ମାନ୍ୟତା ଦେଇଛି। ସେହି ରୁଟି ତିଆରି କରିବା ପାଇଁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଟନ୍ଦୁର ତିଆରି କରାଯାଏ । ଆଜି ଆମେ ଆପଣଙ୍କୁ ଦୁନିଆର ସବୁଠାରୁ ରୁଟି ସହିତ ଜଡିତ ଏହିପରି ଆକର୍ଷଣୀୟ ତଥ୍ୟ ବିଷୟରେ ଅବଗତ କରାଇବୁ ।

ଏହି ଦୁନିଆର ସବୁଠାରୁ ବଡ ରୁଟିର ନାମ ହେଉଛି ଲାଭାଶ ରୁଟି । ଶତାବ୍ଦୀ ଧରି ଆର୍ମେନିଆରେ ଏହା ତିଆରି କରାଯାଉଛି । ଏଠାରେ ନିର୍ମିତ ୮ ଟି ରୁଟି ଏଥିରେ ଫିଟ୍ ହେବ । ଏହା ଏକ ଲମ୍ବା ଅଣ୍ଡାକାର ରୋଟି, ଯାହା ପ୍ରଥମେ ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ତନ୍ଦୁରରେ ତିଆରି ହୁଏ ତା’ପରେ ଫୋଲ୍ଡ୍ ହୋଇ ରଖାଯାଇଥାଏ ।

ଆର୍ମେନିଆ ସହିତ ଏହି ଲାଭାଶ ରୁଟି ଇରାନ, ଆଜେରବାଇଜାନ, କିର୍ଗିଜସ୍ଥାନ ଏବଂ ତୁର୍କୀରେ ମଧ୍ୟ ଲୋକପ୍ରିୟ । ମଇଦା, ପାଣି, ଚିନି, ଖମୀର ଏବଂ ଲୁଣ ମିଶାଇ ଏହା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ। ଅନେକ ସ୍ଥାନରେ ଏହା ଖମୀର ଏବଂ ଚିନି ବିନା ମଧ୍ୟ ତିଆରି କରାଯାଏ । ଏହା ପରେ ଏହାକୁ ଚଟାଣରେ ବେଲାଯାଏ। ଏହା ପରେ, ଚୁଲିରେ ରାନ୍ଧାଯାଏ । ୱାର୍ଲ୍ଡ ବିଗେଷ୍ଟ ରୁଟି ଖାଇବା ସ୍ୱାଦିଷ୍ଟ ଏବଂ ନରମ ହୋଇଥିବାବେଳେ ଏହା ଶୁଖିଲାବେଳେ ଛିଡିଯାଏ। ସେଥିପାଇଁ ଏହାକୁ ସତେଜ ଖାଇବା ଭଲ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ।