ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ପୂର୍ବତନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜବାହାରଲାଲ ନେହେରୁଙ୍କ ଆଦିବାସୀ ପତ୍ନୀ କୁହାଯାଉଥିବା ବୁଧନୀ ମଞ୍ଝିୟାନଙ୍କ ପରଲୋକ ହୋଇଛି । ମୃତ୍ୟୁ ବେଳକୁ ତାଙ୍କୁ ୮୦ ବର୍ଷ ହୋଇଥିଲା । ସାରାଜୀବନ ବାସନ୍ଦର ଯନ୍ତ୍ରଣା ସହିଥିବା ବୁଧନୀଙ୍କ ସ୍ମାରକ ନିର୍ମାଣ ନେଇ ଚର୍ଚ୍ଚା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି । ୧୯୫୯ରେ ଏକ ଡ୍ୟାମ୍ ଉଦଘାଟନ୍ ବେଳେ ତତ୍କାଳୀନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନେହେରୁ ବୁଧନୀଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ ରୂପେ ଫୁଲ ମାଳ ପିନ୍ଧାଇ ଦେଇଥିଲେ । ଏହାପରେ ବୁଧନୀଙ୍କୁ ବିରୋଧ କରାଗଲା ଓ ସମ୍ପ୍ରଦାୟରୁ ବାସନ୍ଦ କରାଗଲା । ସେତେବେଳେ ତାଙ୍କୁ ମାତ୍ର ୧୬ ବର୍ଷ ହୋଇଥିଲା । ବୁଧନୀ ସାନ୍ଥାଳ ଜନଜତିର ମହିଳା । ସେତେବେଳେ କୁହାଗଲା ଯେ ନିଜ ସମୁଦାୟ ବାହାରେ ତାଙ୍କ ବିହାର ହୋଇଛି ଓ ଏଥିପାଇଁ ବହିଷ୍କାର କରାଯାଉଛି ।

ଏପରି ଭାବେ ଝାଡଖଣ୍ଡର ପାଞ୍ଚେତ ଡ୍ୟାମ ଉଦଘଟାନ୍ ବେଳେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନେହେରୁଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପିନ୍ଧା ଯାଇଥିବା ଫୁଲ ମାଳ ବୁଧନୀଙ୍କ ପାଇଁ ଅଭିଶାପ ପାଲଟିଗଲା । ଉଲ୍ଲେଖଯୋଗ୍ୟ ଯେ ସାନ୍ଥାଳ ଆଦିବାସୀ ସମୁଦାୟରେ ଯଦି କୌଣସି ପୁରୁଷ, ମହିଳାଙ୍କୁ ଫୁଲ ମାଳ ପିନ୍ଧାଏ ତେବେ ତାହା ବିବାହ ବୋଲି ଧରାଯାଏ । ଯଦି କିଏ ନିଜ ସମୁଦାୟ ବାହାରେ ବିବାହ କରେ ତେବେ ତାକୁ ବାସନ୍ଦ କରାଯାଏ । ବୁଧନୀଙ୍କ ଗାଁରେ ପ୍ରବେଶ ଉପରେ କଟକଣା ଲାଗିଲା । ସେ ଗାଁ ବାହାରେ ଏକ ଭଙ୍ଗା କୁଡିଆରେ ନିଜ ଝିଅ ରତ୍ନାଙ୍କ ସହ ରହୁଥିଲେ ।

ପଢନ୍ତୁ: କର୍ଣ୍ଣାଟକ ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକକୁ ଫେରିଲେ ନେହେରୁ, ବାଦ୍ ପଡ଼ିଲା RSS ସଂସ୍ଥାପକଙ୍କ ଜଡ଼ିତ ଅଧ୍ୟାୟ

ସାରାଜୀବନ ବହିଷ୍କାର ଯନ୍ତ୍ରଣା ସହିଥିବା ବୁଧନୀଙ୍କ ସ୍ମାରକୀ ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ଦାବି ହେଉଛି । ଲୋକ ବୁଧନୀଙ୍କୁ ପଣ୍ଡିତ ନେହରୁଙ୍କ ପତ୍ନୀ ବୋଲି କହିବା ସହ ତାଙ୍କ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି ପାର୍ଶ୍ୱରେ ଏକ ନୂଆ ମୂର୍ତ୍ତି ସ୍ଥାପନ ପାଇଁ ଦାବି କରୁଛନ୍ତି । ଅନ୍ୟପଟେ ବୁଧନୀଙ୍କ ଝିଅଙ୍କୁ ୬୦ ବର୍ଷ ହେଲାଣି । ତେଣୁ ତାଙ୍କୁ ପେନସନ ଦିଆଯିବା ଦରକାର ବୋଲି ଲୋକ ଦାବି କରୁଛନ୍ତି । ଅନ୍ୟପଟେ ପ୍ରଶାସନର କହିବା ଅନୁସାରେ ସ୍ମାରକ ଉପରେ କୌଣସି ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯାଇ ନାହିଁ ।

୧୯୫୨ରେ ଡ୍ୟାମ ନିର୍ମାଣ ଆରମ୍ଭ ସହ ବୁଧନୀଙ୍କ ପରିବାର ଉପରେ ଦୁଃଖର ପାହାଡ ଲଦି ହୋଇଥିଲା । ତାଙ୍କର ସବୁ ଭୂମି ଡ୍ୟାମରେ ବୁଡ଼ିଗଲା । ତାଙ୍କ ପରିବାର ଡ୍ୟାମ ନିର୍ମାଣରେ ଶ୍ରମିକ ଭାବେ କାମ କରିଥିଲେ । ଏହି ପ୍ରୋଜେକ୍ଟ ପାଇଁ ସେ ପ୍ରଥମ ଅନୁବନ୍ଧିକ ଶ୍ରମିକ ଥିଲେ । ୧୯୫୯ ଡିସେମ୍ୱର ୫ରେ ଡ୍ୟାମ୍ ଉଦଘାଟନ୍ ବେଳେ ପଣ୍ଡିତ ନେହେରୁଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଫୁଲ ମାଳ ପିନ୍ଧାଯିବା ତାଙ୍କୁ ଜୀବନ ସାରା ଯନ୍ତ୍ରଣା ଦେଲା । ୧୯୬୨ରେ ବୁଧନୀଙ୍କ ସହ ଅନ୍ୟ ଅନୁବନ୍ଧିକ ଶ୍ରମିକଙ୍କ ସହ ଚୁକ୍ତ ଶେଷ ହୋଇଥିଲା । ଏହାପରେ ସେ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗର ପୁରିଲିଆ ଚାଲି ଯାଇଥିଲେ ଓ ଦିନ ମଜୁରିଆ ଭାବେ କାମ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ସେଠାରେ ସେ ସୁଧୀର ଦତ୍ତାଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ । ୧୯୮୫ରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବେ ରାଜୀବ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଆସନସୋଲ ଗସ୍ତ ବେଳେ ବୁଧନୀ ନିଜ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଜଣାଇଥିଲେ । ଏହାପରେ ତାଙ୍କୁ ଡିବିସିରେ ଚାକିରି ମିଳିଥିଲା । ୨୦୦୫ରେ ବୁଧନୀ ଚାକିରିରୁ ଅବସର ନେଇଥିଲେ ।