ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ ୦୮/୧୧ : ଆଜି ଦେଶରେ ନୋଟବନ୍ଦୀକୁ ପୁରିଛି ୪ ବର୍ଷ । ୨୦୧୬ ଅକ୍ଟୋବର ୮ ତାରିଖରେ ଭାରତ ସରକାର ଦେଶରୁ ପାଞ୍ଚ ଶହ ଏବଂ ହଜାରେ ଟଙ୍କିଆ ନୋଟ ବ୍ୟାନ୍ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ । ବିରୋଧି ଦଳମାନେ ନୋଟବନ୍ଦୀକୁ ନେଇ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦିଙ୍କୁ ଘେରିବା ସହ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରକୁ କଟୁ ସମାଲୋଚାନା କରିଥିଲେ । ସାରା ଦେଶରେ ନୋଟବନ୍ଦୀକୁ ନେଇ ଆନ୍ଦୋଳନ ତୀବ୍ର ହେବା ସହ ତମ୍ବି ତୋଫାନ ହୋଇଥିଲା । କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ନୋଟବନ୍ଦୀକୁ ସାକରାତ୍ମକ ବୋଲି ଦର୍ଶାଇଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ନୋଟବନ୍ଦୀର ମୁଳ ମୁଦ୍ଦା ଯାହାଥିଲା ବା ଯେଉଁଥି ପାଇଁ ନୋଟବନ୍ଦୀ କରାଯାଇଥିଲା ତାହାର ପରିଣାମ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିନଥିଲା, ବରଂ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ଠାରୁ ଜାତୀୟ ଅର୍ଥନୀତି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସବୁକିଛି ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲା ।

ଆଜିବି ନୋଟବନ୍ଦୀକୁ ନେଇ ଚର୍ଚ୍ଚା ଥମିନାହିଁ । ଦେଶର ପ୍ରତ୍ୟେକଟି ନାଗରିକ ଏହାକୁ ସାମ୍ନା କରିଥିଲେ । ୨୦୧୬ ନଭେମ୍ବର ୮ ତାରିଖ ରାତି ୮ଟା ବେଳେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦି ହଠାତ ପାଞ୍ଚ ଶହ ଏବଂ ହଜାରେ ଟଙ୍କିଆ ନୋଟ ବନ୍ଦ କରିବାକୁ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ । ତା ସହିତ ନୂଆ ୨ ଶହ ଟଙ୍କିଆ, ୫ ଶହ ଟଙ୍କିଆ ଏବଂ ୨ ହଜାର ଟଙ୍କିଆ ନୋଟ ପ୍ରଚଳନ ପାଇଁ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ।

ସାଧାରଣ ଲୋକମାନେ ନୋଟବନ୍ଦୀ ବେଳେ ସାମ୍ନା କରିଥିବା ସମସ୍ୟାକୁ ଆଜିବି ଭୁଲି ନାହାଁନ୍ତି । ନୋଟବନ୍ଦୀର ପ୍ରଭାବ ସବୁଠାରୁ ବେଶି ସେହି ଉଦ୍ୟୋଗ ଗୁଡିକ ଉପରେ ପଡିଥିଲା ଯେଉଁମାନେ ବିଶେଷ କରି ନଗଦ କାରବାର କରୁଥିଲେ । ଏଥିରେ ଲଘୁ ଉଦ୍ୟୋଗୀମାନେ ବେଶି ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲେ । ବ୍ୟବସାୟ କରିବା ପାଇଁ ଏମାନଙ୍କୁ ବହୁ ଅସୁବିଧାର ସାମ୍ନା କରିବାକୁ ପଡିଥିଲା । ଏମିତିକି ବହୁ ଲଘୁ ଉଦ୍ୟୋଗୀ ସେମାନଙ୍କ ବେଉସା ହରାଇଲେ ଏବଂ ଅନେକ ଲୋକଙ୍କୁ ଚାକିରି ହରାଇବାକୁ ପଡିଥିଲା । ଅଚାନକ ନୋଟବନ୍ଦୀକୁ ସହଜରେ ହଜମ କରିପାରିଲେ ନାହିଁ ଦେଶବାସୀ । ସାରା ଦେଶରେ ଅରାଜକତା ଭଳି ପରିସ୍ଥିତି ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା । ଲୋକମାନେ ଟଙ୍କା ବଦଳାଇବାକୁ ଏବଂ ଜମା କରିବାକୁ ଖରା, ବର୍ଷାରେ ଛିଡା ହୋଇ ବ୍ୟାଙ୍କମାନଙ୍କରେ ଲମ୍ବା ଲାଇନ ଲଗାଇଥିଲେ ।

ପରିସ୍ଥିତିକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ନୋଟବନ୍ଦୀ ସହିତ ଜଡିତ ନିୟମଗୁଡିକୁ ବାରମ୍ବାର ବଦଳାଇଲେ । ନୋଟବନ୍ଦୀ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ସରକାର ଆଗୁଆ କୌଣସି ପ୍ରସ୍ତୁତି କରିନଥିଲେ ବୋଲି ବିରୋଧି ଅଭିଯୋଗ ଆଣିଥିଲେ । ମୋଦି ସରକାର ନୋଟବନ୍ଦୀ କରିବାର କିଛି ପ୍ରମୁଖ କାରଣ ଗଣମାଧ୍ୟମ ସାମ୍ନାରେ ରଖିଥିଲେ । କଳାଧନ ବାହାର କରିବା , ଦେଶରେ ନକଲି ନୋଟ କାରବାରକୁ ବନ୍ଦ କରିବା , ଆତଙ୍କବାଦ ଏମଂ ନକ୍ସଲ ଗତିବିଧି ଉପରେ ଲଗାମ ଲଗାଇବା ସମେତ ଅର୍ଥନୀତି ବୃଦ୍ଧି ଭଳି କାରଣ ଦେଶବାସୀଙ୍କ ସାମ୍ନାରେ ରଖିଥିଲେ ସରକାର ।

କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଦାବୀ କରୁଛନ୍ତି ଯେ ନୋଟବନ୍ଦୀ ହେବାଯୋଗୁଁ ଟ୍ୟାକ୍ସ୍ କାରବାର ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି ଏବଂ କଳାଧନ ସରକାରଙ୍କ ଟ୍ରେଜେରିକୁ ଚାଲିଆସିଛି । କିନ୍ତୁ କଳାଧନ କେତେ ପରିମାଣର ଜବତ ହୋଇଛି ଏବଂ କେଉଁମାନଙ୍କ ଠାରୁ କେତେ ଜବତ କରାଯାଇଛି ତାର ତଥ୍ୟ ଏଯାଏଁ ସରକାର ସାର୍ବଜନୀନ କରିନାହାନ୍ତି । ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ୍ କହିବା ଅନୁଯାୟୀ ନୋଟବନ୍ଦୀ ପରେ ପ୍ରାୟ ୯୯.୩୦ ପ୍ରତିଶତ ୫ ଶହ ଏବଂ ହଜାରେ ଯଙ୍କିଆ ନୋଟ ବ୍ୟାଙ୍କରେ ଜମା ହୋଇସାରିଛି । ନୋଟବନ୍ଦୀ ଦ୍ବାରା ଜିଡିପିକୁ ମଧ୍ୟ ଜୋରଦାର ଝଟକା ଲାଗିଥିଲା । ପ୍ରଥମ ତ୍ରୈମାସିକରେ ଜିଡିପି ହ୍ରାସ ପାଇ ୬.୧ ପ୍ରତିଶତକୁ ଖସିଆସିଥିଲା । ୨୦୧୫ରେ ଜିଡିପି ୭.୯ ପ୍ରତିଶତ ଥିଲା ।

ତେବେ ନୋଟବନ୍ଦୀ ପରେ ଡିଜିଟାଲ କାରବାର ଦୃତ ଗତିରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି । ନଗଦ କାରବାର କମ ହେବା ସହିତ ମୋବାଇଲ ବ୍ୟାଙ୍କିଂ, ଅନଲାଇନ କାରବାର ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି । ସବୁ କାମରେ ଲୋକମାନେ କ୍ୟାସଲେସର ବିକଳ୍ପ ଆପଣାଉଛନ୍ତି ସେଥିପାଇଁ ନୋଟବନ୍ଦୀ ମଧ୍ୟ ସଫଳ ହୋଇଛି ବୋଲି ସରକାର ଦାବି କରୁଛନ୍ତି ।