ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ ୨୭/୭ : ସରକାରର ପତନ ପୂର୍ବରୁ ସେ ଜଣେ 'ଦୁର୍ବଳ' ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ବୋଲି ବିଜେପିର ଅପମାନରେ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହୋଇ ଇନ୍ଦର କୁମାର ଗୁଜରାଲ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ ଯେ ସେ ଭାରତ ତଥା ବିଶ୍ୱର ଲୋକଙ୍କୁ ଜଣାଇଦେବେ ଯେ ସେ ଭାରତୀୟ ସୁରକ୍ଷାକୁ କେତେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଉଛନ୍ତି । ସେ 'ମିସାଇଲ୍ ମ୍ୟାନ୍' ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା ଏପିଜେ ଅବଦୁଲ କଲାମଙ୍କୁ ଭାରତ ରତ୍ନ ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ ।

ଏହାପୂର୍ବରୁ ୧୯୫୨ ମସିହାରେ, ସିଭି ରମଣଙ୍କ ବ୍ୟତୀତ କୌଣସି ବୈଜ୍ଞାନିକ ଏହି ପୁରସ୍କାର ପାଇବାକୁ ଯୋଗ୍ୟ ବିବେଚିତ ହୋଇନଥିଲେ । ମାର୍ଚ୍ଚ ୧, ୧୯୯୮ରେ, ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଭବନରେ ଭାରତ ରତ୍ନର ପୁରସ୍କାର ବିତରଣ ସମାରୋହରେ କଲାମ ନର୍ଭସ ହୋଇ ବାରମ୍ବାର ତାଙ୍କ ନୀଳ ରଙ୍ଗର ଟାଇକୁ ଦେଖୁଥିଲେ । ତେବେ କଲାମ ଏପରି ସମାରୋହରେ ବିରକ୍ତି ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ ।

ଯେଉଁଠାରେ ତାଙ୍କୁ ଏପରି ପୋଷାକ ପିନ୍ଧିବାକୁ ପଡୁଥିଲା ଯେଉଁଥିରେ ସେ ନିଜକୁ ଆରାମଦାୟକ ମନେ କରୁନଥିଲେ । ସେ କେବେ ବି ସୁଟ୍ ପିନ୍ଧିବାକୁ ପସନ୍ଦ କରନ୍ତି ନାହିଁ । ଏପରିକି ସେ ସବୁବେଳେ ଚମଡା ଜୋତା ବଦଳରେ କ୍ରୀଡା ଜୋତା ପିନ୍ଧିବାକୁ ପସନ୍ଦ କରୁଥିଲେ । ଭରତ ରତ୍ନ ପାଇବା ପରେ ଅଟଳ ବିହାରୀ ବାଜପେୟୀ ତାଙ୍କୁ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଇଥିଲେ ।

କଲାମଙ୍କ ସହ ବାଜପେୟୀଙ୍କ ପ୍ରଥମ ସାକ୍ଷାତ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୮୦ ରେ ହୋଇଥିଲା ଯେତେବେଳେ ତତ୍କାଳୀନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଇନ୍ଦିରା ଗାନ୍ଧୀ ତାଙ୍କୁ ଏବଂ ପ୍ରଫେସର ସତୀଶ ଧାୱନଙ୍କୁ SLV 3 ର ସଫଳ ଉନ୍ମୋଚନ ପରେ ବିଶିଷ୍ଟ ସାଂସଦମାନଙ୍କୁ ଭେଟିବାକୁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରିଥିଲେ । ଯେତେବେଳେ କଲାମ ଏହି ନିମନ୍ତ୍ରଣ ବିଷୟରେ ଜାଣିଲେ, ସେ ଭୟଭୀତ ହୋଇ ଧୱନଙ୍କୁ କହିଲେ, ସାର୍, ମୋର କୌଣସି ସୁଟ୍ କିମ୍ବା ଜୋତା ନାହିଁ । ମେରେ ପାସ୍ ଲେ ଦେ କେ ମେରୀ ଚେର୍ପୁ ହେ ।

ତା’ପରେ ସତୀଶ ଧାୱନ ହସିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କୁ କହିଲେ, 'କଲାମ, ତୁମେ ସଫଳତାର ସୁଟ୍ ପିନ୍ଧି ସାରିଛ । ତେଣୁ ଚିନ୍ତା କରିବାର କୌଣସି ଆବଶ୍ୟକତା ନାହିଁ ତୁମେ ଯାଇ ଯଥାଶୀଘ୍ର ସେଠାରେ ପହଞ୍ଚ । ଜଣାଶୁଣା ସାମ୍ବାଦିକ ରାଜ ଚେଙ୍ଗପ୍ପା ତାଙ୍କ ପୁସ୍ତକ 'ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଶାନ୍ତି' ରେ ଲେଖିଛନ୍ତି, 'ସେହି ସଭାରେ ଯେତେବେଳେ ଇନ୍ଦିରା ଗାନ୍ଧୀ ଅଟଳ ବିହାରୀ ବାଜପେୟୀଙ୍କ ସହ କଲାମଙ୍କୁ ପରିଚିତ କରାଇଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ସେ ହାତ ହଲାଇବା ପରିବର୍ତ୍ତେ କଲାମକୁ ଆଲିଙ୍ଗନ କରିଥିଲେ ।

ଏହା ଦେଖି ଇନ୍ଦିରା ଗାନ୍ଧୀ ହସିଥିଲେ । ବାଜପେୟୀଙ୍କୁ ଥଟ୍ଟା କରି କହିଥିଲେ ଅଟଲଜୀ କଲାମ ଜଣେ ମୁସଲମାନ । ତା’ପରେ ବାଜପେୟୀ ଉତ୍ତର ଦେଇଥିଲେ । ହଁ ସତକଥା କିନ୍ତୁ ସେ ପ୍ରଥମେ ଜଣେ ଭାରତୀୟ ଏବଂ ଜଣେ ମହାନ ବୈଜ୍ଞାନିକ । ଯେତେବେଳେ ବାଜପେୟୀ ୧୮ ଦିନ ପରେ ଦ୍ୱିତୀୟ ଥର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇଥିଲେ । ସେତେବେଳେ ସେ କଲାମଙ୍କୁ ତାଙ୍କ କ୍ୟାବିନେଟରେ ଯୋଗଦେବାକୁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରିଥିଲେ ।

ଯଦି କଲାମ ଏଥିରେ ରାଜି ହୋଇଥାନ୍ତେ, ତେବେ ବାଜପେୟୀ କେବଳ ଜଣେ ଦକ୍ଷ ମନ୍ତ୍ରୀ ପାଇ ନଥାନ୍ତେ, ବରଂ ଭାରତ ମୁସଲମାନଙ୍କୁ ଏକ ବାର୍ତ୍ତା ପଠାଇଥାନ୍ତେ ଯେ ତାଙ୍କୁ ବିଜେପି ସରକାରରେ ଅବହେଳା କରାଯିବ ନାହିଁ । କଲାମ ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ପୁରା ଦିନ ପାଇଁ ବିଚାର କଲେ । ପରଦିନ ସେ ବାଜପେୟୀଙ୍କୁ ଭେଟି ଭଦ୍ର ଭାବରେ ଏହି ପଦବୀକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିଥିଲେ ।

ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ 'ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଅନୁସନ୍ଧାନ ଏବଂ ଆଣବିକ ପରୀକ୍ଷଣ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଶେଷ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ପହଞ୍ଚିଛି । ସେ ବର୍ତ୍ତମାନର ଦାୟିତ୍ୱ ପୂରଣ କରି ଦେଶକୁ ଉନ୍ନତ ସେବା କରିପାରିବେ । ଦୁଇ ମାସ ପରେ, ପୋଖରାନରେ ଆଣବିକ ବିସ୍ଫୋରଣ ପରେ କଲାମ କାହିଁକି ଏହି ପଦ ଗ୍ରହଣ କରିନଥିଲେ ତାହା ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇଗଲା । ୧୯୩୧ ଅକ୍ଟୋବରରେ ଜନ୍ମିତ ଏହି ମହାନ ବୈଜ୍ଞାନିକ ତଥା ମିସାଇଲ ମ୍ୟାନ ୨୦୧୫ ଆଜିର ଦିନରେ ତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ ଶେଷ ନିଶ୍ୱାସ ।