ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ ୧୧/୦୫: ଏଲପିଜି ସିଲିଣ୍ଡରର ସବସିଡି ସମ୍ପର୍କରେ ବଡ ସୂଚନା ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଛି । ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ହୋଇଥିବା ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ ସୂଚିତ କରୁଛି ଯେ ଗ୍ରାହକଙ୍କୁ ଏଲପିଜି ସିଲିଣ୍ଡର ପାଇଁ ସିଲିଣ୍ଡର ପିଛା ୧୦୦୦ ଟଙ୍କା ଦେବାକୁ ପଡିବ । ତେବେ ଏହା ଉପରେ ସରକାରଙ୍କ ମତ କ’ଣ ତାହା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇନାହିଁ । ଗଣମାଧ୍ୟମର ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ ସରକାର ସବସିଡି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଅନେକ ଥର ଆଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି କିନ୍ତୁ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କୌଣସି ଯୋଜନା କରିନାହାଁନ୍ତି ।

ଗଣମାଧ୍ୟମ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ ସରକାରଙ୍କ ପାଖରେ ୨ଟି ବିକଳ୍ପ ରହିଛି । ସବସିଡି ବିନା ପ୍ରଥମେ ସିଲିଣ୍ଡର ଯୋଗାଣ । ଦ୍ୱିତୀୟତ କିଛି ଗ୍ରାହକଙ୍କୁ ସବସିଡିର ସୁବିଧା ଦିଆଯିବା ଉଚିତ୍ । ସବସିଡି ଦେବା ନେଇ ସରକାରଙ୍କଠାରୁ କିଛି ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବେ କୁହାଯାଇ ନାହିଁ । ଖବର ଅନୁଯାୟୀ, ବର୍ତ୍ତମାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ୧୦ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ଆୟର ନିୟମ ବଳବତ୍ତର ରହିବ ।

ଉଜୱାଲା ଯୋଜନାର ହିତାଧିକାରୀମାନେ ସବସିଡି ସୁବିଧା ପାଇବେ । ବାକି ପାଇଁ ସବସିଡି ଶେଷ ହୋଇପାରେ । ତେବେ ଦାରିଦ୍ର ସୀମାରେଖା ତଳେ ପରିବାରକୁ ଏଲପିଜି ସଂଯୋଗ ପାଇଁ ଏହି ଯୋଜନା ୨୦୧୬ରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା । ଭାରତରେ ୨୯ କୋଟିରୁ ଅଧିକ LPG ସଂଯୋଗ ଅଛି । ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ଉଜୱାଲା ଯୋଜନା ଅଧୀନରେ ପ୍ରାୟ ୮,୮ LPG ସଂଯୋଗ ଅଛି ।

FY22 ରେ, ସରକାର ଏହି ଯୋଜନା ଅଧୀନରେ ଆଉ ଏକ କୋଟି ସଂଯୋଗ ଯୋଡିବାକୁ ଯୋଜନା କରୁଛନ୍ତି । ୨୦୨୦ ମସିହାରେ, ଯେତେବେଳେ କରୋନୋ ଭାଇରସ୍ ମହାମାରୀ ହେତୁ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ତାଲାବନ୍ଦ ହୋଅଥିଲା । ଅଶୋଧିତ ତେଲର ମୂଲ୍ୟ ବି ହ୍ରାସ ପାଇଥିଲା । ଏହାର ମୂଲ୍ୟ କମ୍ ଥିବାରୁ ସବସିଡି ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବାର କୌଣସି ଆବଶ୍ୟକତା ନ ଥିବାରୁ ଏହା ଏଲପିଜି ସବସିଡି ସାମ୍ନାରେ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲା । ମେ ୨୦୨୦ଠାରୁ, LPG ସବସିଡି ଅନେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଇଛି ।

ସବସିଡି ଉପରେ ସରକାରଙ୍କ ଖର୍ଚ୍ଚ ୨୦୨୧ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ୩,୫୫୯ ଟଙ୍କା ଥିଲା । ୨୦୨୦ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ଏହି ଖର୍ଚ୍ଚ ୨୪,୪୬୮ କୋଟି ଟଙ୍କା ଥିଲା । ବାସ୍ତବରେ ଏହା DBT ସ୍କିମ୍ ଅଧୀନରେ ଅଛି, ଯାହା ଜାନୁୟାରୀ ୨୦୧୫ରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ଯାହା ଅଧୀନରେ ଗ୍ରାହକଙ୍କୁ ସବସିଡିଯୁକ୍ତ LPG ସିଲିଣ୍ଡର ପାଇଁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରାଶି ଦେବାକୁ ପଡିବ । ଏଥିସହ ସବସିଡି ଟଙ୍କା ସରକାରଙ୍କ ତରଫରୁ ଗ୍ରାହକଙ୍କ ବ୍ୟାଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟକୁ ଫେରସ୍ତ କରାଯାଇଥାଏ । ଯେହେତୁ ଏହି ଫେରସ୍ତ ଫେରସ୍ତ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ, ଏହି ଯୋଜନାର ନାମ DBTL ।