ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ ୨୩।୬: ପୂର୍ବ ଲଦାଖର ଏଲଏସିରେ ଗଲଓ୍ବାନ ଘାଟିରେ ହୋଇଥିବା ସଂଘର୍ଷ ଯୋଗୁଁ ବଢିଯାଇଥିବା ଉତ୍ତେଜନାମୂଳକ ପରିସ୍ଥିତିରୁ ମୁକ୍ତି ପାଇବା ପାଇଁ ହୋଇଥିବା କମାଣ୍ଡରସ୍ତରୀୟ ବୈଠକରେ ଭାରତ କୌଣସି ପ୍ରକାରେ ନରମିନଥିଲା । ଏଥି ସହିତ ଚୀନ୍ ମଧ୍ୟ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନିଜର ଆଭିମୁଖ୍ୟ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିନାହିଁ। ତେବେ କମାଣ୍ଡର ବୈଠକରେ ଚୀନ୍ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ସ୍ବୀକାର କରିଛି ଯେ, ଗଲଓ୍ବାନ ଘାଟି ବିବାଦରେ ଚୀନ୍ ସେନା କମାଣ୍ଡରଙ୍କ ମଧ୍ୟ ନିହତ ହୋଇଛନ୍ତି । ଏହି ସମୟରେ ସେନା ମୁଖ୍ୟ ଜେନରାଲ ଏମ ଏମ ନରଭଣେ ସେନାର ବରିଷ୍ଠ କମାଣ୍ଡରଙ୍କ ସହ ଏକ ବୈଠକରେ ପରିସ୍ଥିତି ଉପରେ ଆଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି ।
ସେନା ସହ ବାୟୁସେନା ଚୀନ୍ ସୀମାକୁ ଲାଗିଥିବା ସାଢେ ଚାରି ହଜାର କିଲୋମିଟର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଥିବା ସମସ୍ତ ଛାମୁଆ ବାହିନୀର ନିୟୋଜନ ଏବଂ ପ୍ରବେଶକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିଛି । ଗଲଓ୍ବାନ ଘାଟିରେ ହୋଇଥିବା ସଂଘର୍ଷ ପରେ ଗୁରୁବାର ଶେଷ ଆଲୋଚନା ପରେ ସୋମବାର ଦିନ ଭାରତୀୟ ଏବଂ ଚୀନ୍ କମାଣ୍ଡରଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କମାଣ୍ଡର ସ୍ତରୀୟ ଆଲୋଚନା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ଭାରତ ତରଫରୁ ମେଜର ଜେନେରାଲ ହରେନ୍ଦ୍ର ସିଂ ଗଲଓ୍ବାନ ଘାଟି ନିକଟ ଚୁସୁଲ ସେକ୍ଟରର ଚୀନ୍ ର ମଲଡୋ ସୈନ୍ୟ କ୍ୟାମ୍ପରେ ଦୁଇ ଦେଶର କମାଣ୍ଡର ସ୍ତରୀୟ ଆଲୋଚନାରେ ଭାଗ ନେଇଥିଲେ । ଏହି ବୈଠକର ଫଳାଫଳ ଉପରେ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କୌଣସି ଆନୁଷ୍ଠାନିକ କିମ୍ବା ଅନୌପଚାରିକ ସୂଚନା ଦିଆଯାଇନାହିଁ ।
ସୂତ୍ର ଅନୁସାରେ କମାଣ୍ଡର ସ୍ତରୀୟ ଆଲୋଚନାରେ ଚୀନ୍ ୧୫-୧୬ ଜୁନ୍ ରାତିରେ ଗଲଓ୍ବାନ ଘାଟିର ସଂଘର୍ଷରେ ଭାରତୀୟ ସୈନିକଙ୍କ ହାତରେ ଚୀନ୍ ତାର ସୈନ୍ୟ କମାଣ୍ଡରଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ବିଷୟରେ କହିଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଚୀନ୍ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରକାଶ କରିନାହିଁ ଯେ ଏହି ସଂଘର୍ଷରେ କେତେ ଚୀନ୍ ସୈନିକ ପ୍ରାଣ ହରାଇଛନ୍ତି । ତେବେ ୪୦ରୁ ଅଧିକ ଚୀନ୍ ସୈନିକ ଏହି ଘଟଣାରେ ପ୍ରାଣ ହରାଇଥିବା ଭରତ ପକ୍ଷରୁ କୁହାଯାଇଛି ।
ପୂର୍ବ ଲଦାଖ ଅଞ୍ଚଳରେ ଚୀନ୍ ପଟୁ ବଢୁଥିବା ଉତ୍ତେଜନାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ସେନା କମାଣ୍ଡରଙ୍କ ଦୁଇ ଦିନିଆ ବୈଠକରେ ସେନା ମୁଖ୍ୟ ଜେନେରାଲ ନରଭଣେ ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ସର୍ବୋଚ୍ଚ କମାଣ୍ଡରଙ୍କ ସହ ବ୍ୟାପକ ଆଲୋଚନା କରିଥିଲେ । ସେନା ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବେ କହିଛି ଯେ, ଉଭୟ ପୂର୍ବାଞ୍ଚଳ ଏବଂ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ସାମ୍ମୁଖ୍ୟର ରଣନୀତିକ ଆହ୍ବାନ ଏବଂ ପରିସ୍ଥିତି ଉପରେ ଆଲୋଚନା କରିବା ଏହି ସମ୍ମିଳନୀର ଏଜେଣ୍ଡା ଅଟେ । କମାଣ୍ଡର ବୈଠକରେ ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ଯେ ବରିଷ୍ଠ ସାମରିକ ନେତୃତ୍ବଙ୍କ ସହ ପରାମର୍ଶ ପରେ LAC ଉପରେ ଚୀନ୍ର ଆକ୍ରମଣକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ ସରକାର LAC ଉପରେ ଅସ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେଇଛନ୍ତି । ସୂଚନା ଅନୁସାରେ, ଏହି ବୈଠକରେ ଲଦାଖ ସମେତ ଚୀନ୍ ସହିତ ସମସ୍ତ ଆଗୁଆ ଫ୍ରଣ୍ଟ ସେନାର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଏବଂ ରଣନୀତି ସମୀକ୍ଷା କରାଯାଇଥିଲା । ଏଥି ସହିତ ସେନା ମୁଖ୍ୟ ମଧ୍ୟ କୌଣସି ପରିସ୍ଥିତିର ମୁକାବିଲା ପାଇଁ କମାଣ୍ଡୋମାନଙ୍କ ସହ ଆଲୋଚନା କରିଥିଲେ ।
ପୂର୍ବ ଲଦାଖର ସମସ୍ତ ଫ୍ରଣ୍ଟରେ ସେନା ବହୁ ସଂଖ୍ୟକ ସୈନିକଙ୍କୁ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଏବଂ ଉପକରଣ ସହିତ ନିୟୋଜିତ କରିଛି । ବାୟୁସେନା ମଧ୍ୟ LAC ନିକଟରେ ଥିବା ଫରୱାର୍ଡ ବେସରେ ହାଇ ଆଲର୍ଟ ମୋଡରେ ଥିବାବେଳେ ନୌସେନା ଭାରତ ମହାସାଗରରେ ଚୀନ୍ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସତର୍କ କରିଛି । ଆହୁରି ମଧ୍ୟ ଏକ ସମ୍ଭାବନା ଅଛି ଯେ ଆଗାମୀ କିଛି ଦିନ ମଧ୍ୟରେ ସେନା ମୁଖ୍ୟ ନିଜେ ସେଠାରେ ଯାଇ ଲଦାଖର ପରିସ୍ଥିତି ଏବଂ ରଣନୀତି ସମୀକ୍ଷା କରିପାରିବେ।
କମାଣ୍ଡର ବୈଠକରେ LAC ଉପରେ ଚୀନ୍ ସହିତ ଚାଲିଥିବା ମୁକାବିଲାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ପଶ୍ଚିମ ସୀମାରେ ପାକିସ୍ତାନର ପରିସ୍ଥିତିର ସୁଯୋଗ ନେବାକୁ ଚେଷ୍ଟା ମଧ୍ୟ କରାଯାଇଛି ବୋଲି ସୂତ୍ରରୁ ପ୍ରକାଶ । ଏହା ଆଶଙ୍କା କରାଯାଉଥିଲା ଯେ ପାକିସ୍ତାନ ଏହି ପରିସ୍ଥିତିର ସୁଯୋଗ ନେବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିପାରେ ଏବଂ ଅସ୍ତ୍ରବିରତି ଉଲ୍ଲଂଘନ ପାଇଁ LAC ବିରୋଧରେ ଏହାର କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଏହା ସୂଚିତ କରୁଛି । ସେଥିପାଇଁ କେବଳ ଚୀନ୍ ନୁହେଁ ପାକିସ୍ତାନର ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜକୁ ନେଇ ସେନା ସତର୍କ ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ।