ବିହାର ୨୯/୧୧: ବିହାରରେ, ୧୮୨ ଝିଅ ଜନ୍ମର ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ପୂରଣ କରିବା ପରେ ମୃତ୍ୟୁ ବରଣ କରିଛନ୍ତି । ନ୍ୟାସନାଲ ଫ୍ୟାମିଲି ହେଲଥ ସର୍ଭେ (NFHS) -5 ଅନୁଯାୟୀ, ବିହାରର ୧୦୦୦ ପୁଅ ତୁଳନାରେ ୧୦୯୦ ଝିଅ ଜନ୍ମ ହେଉଛନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ବୟସ ହେବା ପରେ ସେମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ୯୦୮ କୁ ଖସି ଆସିଛି । ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ୧୦୨୦ ଝିଅ ତୁଳନାରେ ପ୍ରତି ହଜାରେ ପୁଅ ଜନ୍ମ ନେଉଛନ୍ତି ।
ଏଥିମଧ୍ୟରୁ କେବଳ ୯୨୯ ଜଣ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ବୟସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବଞ୍ଚିବାକୁ ସକ୍ଷମ ଅଟନ୍ତି । NFHS-5 ଅନୁଯାୟୀ, ବିହାରର ୪୭ ପିଲା ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରଥମ ଜନ୍ମଦିନ ପାଳନ କରିବାରେ ବିଫଳ ହୁଅନ୍ତି । ରାଜ୍ୟରେ ହଜାରେରୁ ଅଧିକ ଶିଶୁ ମୃତ୍ୟୁହାର (ଏକ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପିଲା) ହେଉଛି ୪୭ । ଯେତେବେଳେ କି ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ବୟସରେ ୫୬ ପିଲା ମୃତ୍ୟୁ ବରଣ କରିଛନ୍ତି ।
NFHS-5 ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ମୁସଲମାନ ସମାଜରେ ୫୦ ପିଲା, ହିନ୍ଦୁ ସମାଜରେ ୪୬ ପିଲା, ଅନୁସୂଚିତ ଜାତିର ୪୮ ପିଲା ଏବଂ ପଛୁଆ ଶ୍ରେଣୀର ୪୬ ପିଲା (ଓବିସି) ପ୍ରତି ହଜାରେ ପିଲାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଛି । ପରସ୍ପର ମଧ୍ୟରେ ଶିକ୍ଷା ଏବଂ ଉର୍ବରତା ହାରର ଅବିଚ୍ଛେଦ୍ୟ ସମ୍ପର୍କ ରାଜ୍ୟରେ ପୁନଃ ସ୍ଥାପିତ ହୋଇଛି । NFHS-5 ଅନୁଯାୟୀ, ୧୫ ରୁ ୪୯ ବର୍ଷ ବୟସର ପ୍ରଜନନକାରୀ ମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅଶିକ୍ଷିତ ମା’ମାନଙ୍କର ପ୍ରଜନନ ହାର ୩.୭୭ ଅଟେ ।
ଯେତେବେଳେ ପଞ୍ଚମ ଶ୍ରେଣୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶିକ୍ଷିତ ମାତାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରଜନନ ହାର ୩.୫ । ପଞ୍ଚମରୁ ନବମ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶିକ୍ଷିତ ମାତାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ୩, ଦଶମ ଏବଂ ଏକାଦଶ ଶ୍ରେଣୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶିକ୍ଷିତ ମାତାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ୨.୪ ଏବଂ ଦ୍ୱାଦଶ କିମ୍ବା ତଦୁର୍ଦ୍ଧ ଶ୍ରେଣୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶିକ୍ଷିତ ମାତାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ୨.୨ । ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ କଥା ହେଉଛି, ହିନ୍ଦୁ ସମାଜରେ ପ୍ରଜନନ ହାର ୨.୮୮ ଏବଂ ମୁସଲମାନ ସମାଜରେ ୩.୬୩ ।
ରାଜ୍ୟରେ ଶିଶୁ ମୃତ୍ୟୁହାର ମଧ୍ୟ ହ୍ରାସ ପାଇଛି । NFHS-4 ଅନୁଯାୟୀ, ୨୦୧୫-୧୬ରେ ୧୦୦୦ ନବଜାତ ଶିଶୁର ୪୮.୧ ନବଜାତକ ମୃତ୍ୟୁ ନିକଟରେ ପ୍ରକାଶିତ NFHS-5 ରେ ୪୬.୮ ଥିଲା । ପ୍ରତିରୋପଣ ସୁବିଧା ଏବଂ ଅନୁଷ୍ଠାନିକ ପ୍ରସବ ମଧ୍ୟ ନବଜାତକ ମୃତ୍ୟୁ ହାରକୁ ହ୍ରାସ କରିଛି । ରାଜ୍ୟରେ ପରିବାର ଯୋଜନା ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଉନ୍ନତି ମଧ୍ୟ ଦେଖାଯାଇଛି । ୨୦୧୫-୧୬ NFHS-4 ରିପୋର୍ଟରେ, ୧୫ ରୁ ୪୯ ବର୍ଷ ବୟସର ମହିଳାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେବଳ ୨୪.୧ ପ୍ରତିଶତ ପରିବାର ଯୋଜନା ଗ୍ରହଣ କରିଥିବାବେଳେ NFHS-5 ଅନୁଯାୟୀ ଏହି ସଂଖ୍ୟା ୫୫.୮% କୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି ।
